مهد نساجی ایران در رکود

علیرضا پویانسب: تاریخ اصفهان فقط دوران طلایی صفویه نیست بلکه بخش مهمی از تاریخ این شهر پشت دیوارهای بلند و قدیمی و زرد رنگ در خیابان چهارباغ بالا پنهان است که کسی از پشت آنها خبر ندارد؛ این دیواره‌ها به دو در بزرگ ختم می‌شوند که از آنها به عنوان دروازه‌های ورود مدرنیته و صنعت به ایران و اصفهان یاد می‌شود.

به تعبیر قدیمی‌های صنعت اصفهان، کارخانه‌های نساجی مهم‌ترین آثاری هستند که می‌تواند 100 سال گذشته اصفهان را ملموس­‌تر کند، پشت دیوارهای زردرنگ خیابان چهارباغ روزگاری کارخانه‌­هایی بودند که هر روز صبح شهر اصفهان با بوق­‌های آنها از خواب بیدار می­‌شد و یک سوم جمعیت شهر را به سمت خود می­‌کشیدند تا بخشی از تاریخ اصفهان را ببافند، اما این کارخانه‌­هایی که 90 سال پیش مهم‌ترین منبع درآمد مردم اصفهان محسوب می‌­شد و اصفهان را به عنوان منچستر شرق در جهان شناسانده بوند در برابر صنایع فولاد و ذوب آهن طاقت رویارویی نداشتند و قافیه را به این دو صنعت باختند.

به گزارش اقتصادنیوز، بر اساس اسناد تاریخی در سال 1304 و در آغاز عصر پهلوی، نخستين كارخانه نساجی اصفهان با نام «وطن» آغاز به كار كرد و 10 سال بعد دومين كارخانه با نام «ريسباف» تاسيس شد. به دنبال آن چندين كارخانه ديگر مانند شهرضا، زاينده رود، پشم‌باف، صنايع پشم، رحيم‌زاده و نختاب نيز در نقاط مختلف شهر راه‌اندازی شد که همگی در قالب شركت سهامی اداره ميشدند و مردم با خريد سهام در سود آنها شريك بودند و با توجه به اینکه اصفهان در آن سال‌ها بیشترین میزان تولیدات پارچه و پتو را در منطقه داشت این شهر به منچستر‌شرق شهرت یافت و همین امر موجب شد اصفهان قطب صنعت نساجی ایران شود.

در همین باره مظفر چلمقانی، دبیر انجمن صنایع نساجی اصفهان در گفت‌وگو با اقتصاد نیوز گفت: متاسفانه شاهد این هستیم که وضعیت صنعت نساجی روز به روز وخیم‌تر می‌شود، باید گفت واردات محصولات نساجی با افزایشی ۳۰ درصدی روبه‌رو بوده و همین اقدامات باعث شده کمر صنعت نساجی داخلی با واردات بی‌رویه شکسته شود.

دبیر انجمن نساجی استان اصفهان تصریح کرد: بسیاری از واحدهای نساجی تعطیل شده‌اند و یا با ظرفیت‌های بسیار پایین کار می‌کنند که نشان از وخامت حال صنعت نساجی دارد.

او با بیان اینکه مشکلات دامن‌گیر صنعت نساجی بسیار است، عنوان کرد: مالیات بر ارزش افزوده یکی از مسائلی است که به شدت با آن درگیر هستیم و همکاری مناسبی در راستای حل مشکلات مالیاتی انجام نمی‌شود. در کنار آن مسولان بازرگانی هیچ فکری برای واردات محصولات نساجی نمی‌کنند و همین امر باعث شده که حتی کفن مردگان نیز از هند وارد ‌شود و صنعت نساجی در حال از دست دادن جایگاه خود است.

چلمقانی تاکید کرد: اراده حمایت از صنعت نساجی وجود ندارد و همین موضوع باعث شده این صنعت روز به روز ضعیف‌تر شود تا جایی که شرکت پلی‌اکریل نیز که از شرکت های بزرگ همگام نساجی بوده جایگاه خود را از دست بدهد.

دبیر انجمن نساجی استان اصفهان افزود: بانک‌ها نیز همچنان به سیاست‌های انقباضی و سختگیرانه خود ادامه می‌دهند و همین موضوع باعث بروز مشکلات بیشتری برای این صنعت شده است این در حالی است که صنعت نساجی می تواند پنج تا 10 برابر هزینه برای کارکنانش ارزش افزوده داشته باشد و برای راه‌اندازی این صنعت دقیقا یک دهم دیگر صنایع هزینه احتیاج است.

چلمقانی با بیان اینکه در حال حاضر 5 درصد هزینه‌های کشور و 12 درصد اشتغال کل کشور به صنعت نساجی تعلق دارد، گفت: اگر کارشناسان و دولت کمک کنند تا این صنعت از رکود خارج شود، من قول خواهم داد ظرف مدت بسیار کوتاهی اشتغال را در سطح استان اصفهان به صفر نزدیک کنم.

او با اشاره به اینکه صنعت نساجی بهترین صنعت برای کشور ایران است، افزود: حدود 70 درصد کارخانه‌های صنعت نساجی اصفهان در حال کار هستند، اما همین 70 درصد هم زیر 50 درصد فعالیت دارند این در حالی است که 30 درصد کارخانه‌ها در رکود کامل به سر میبرند.

دبیر انجمن نساجی استان اصفهان با بیان این‌که توافق هسته‌ای تاکنون اثر مثبتی بر روی صنایع نساجی نداشته تأکید کرد: وعده‌های زیادی در ارتباط با بهبود وضعیت صنعت نساجی داده شد، اما متأسفانه هیچ‌کدام از این قول‌ها اجرایی نشده و رکود همچنان گریبان‌گیر صنعت نساجی است.

چلمقانی خاطرنشان کرد: در کل دنیا هنگامی که رکودی حاصل می‌شود مسولان اولین اقدامی که می‌کنند بسته‌های حمایتی را به صنایع و تولیدات داخلی تزریق می‌کنند، اما در ایران نه تنها کمکی نکردند، بلکه ارزش افزوده را افزایش دادند و هنوز 30 درصد سهمی که قرار بود از محل درآمد یارانه‌ها بپردازند، پرداخت نکردهاند. پس همین موضوع باعث میشود تا قطعات و ماشینآلات یکی یکی از دور خارج شوند و کمر شرکت بزرگی همچون پلی اکریل شکسته شود.

به گزارش اقتصاد نیوز، هنوز با همه این تفاسیر صنعت نساجی در حال حاضر با تمام این مشکلات 8 هزار واحد تولیدی در کل کشور دارد و صنعتی است که می‌تواند جایگزینی مناسب برای صادرات نفتی بوده و کمک فراوانی به تحقق اقتصاد مقاومتی کند. دقیقا در شرایط فعلی اقتصاد کشور که بیش از پیش به تولید ملی نیازمند است و نساجی می‌تواند نقش عمده و به‌سزایی ایفا کند، البته باید به این نکته هم توجه کنیم که نساجی از قدیمی‌ترین صنایعی است که در اصفهان مورد توجه بوده و همواره نقش تاثیرگذاری در اقتصاد این استان داشته‌است.