بازگشت پنبه به چرخه تولید و صنعت

 پنبه استان گلستان در صنایع نساجی و ریسندگی یکی از نشان (برند)های معروف برای این استان است اما اکنون خبری از اراضی کشت پنبه نیست و به‌دنبال آن نیز صنایع جانبی مانند پنبه پاک‌کنی و ریسندگی نیز رو به تعطیلی گذاشته و حجم اشتغال قابل توجه در چرخه تولید از کشت پنبه تا ریسندگی را تحت تاثیر قرار داده است.

مسئولان استانی از مصوبه دولتی در سفر رییس‌جمهور برای احیای کشت و صنعت پنبه می‌گویند. طرح نجات پنبه برای احیای صنایع جانبی تهیه شده که در صورت موافقت مسئولان می‌توان چرخه تولید و صنعت این محصول کشاورزی را در استان گلستان احیا کرد. این در حالی است که اکنون پنبه مورد نیاز بخش صنعت استان از طریق واردات با قیمت و کیفیت پایین‌تر انجام می‌شود. اما مسئولان استانی در تلاشند تا با تغییر روش سنتی کشت پنبه و به صنعتی و مکانیزاسیون در ترغیب کشاورزان و از سرگیری تولید پنبه گام‌های موثری بردارند.

مسئولان استانی از میزان اشتغال بالای صنایع جانبی در کشت پنبه می‌گویند که با وجود از بین رفت اراضی کشت پنبه این صنایع نیز تحت تاثیر قرار گرفته و حجم بالای اشتغال آن از بین رفته است. با رکود صنایع پنبه پاک‌کنی و ریسندگی اکنون واحدهای فعال نیز با مشکل تامین مواد اولیه مواجه‌اند.

احیای صنایع تبدیلی پنبه به دستور رییس‌جمهور

حسینقلی قوانلو، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان در گفت‌وگو با صمت می‌گوید که کشت پنبه تا چند سال اخیر در بخش کشاورزی این استان غالب بود. آب‌وهوای مناسب گلستان در کیفیت پنبه‌ها موثر بود و آن را در جهان متمایز کرده بود. در پی کشت موفق این محصول کشاورزی صنایع جانبی شکل گرفت چرا که طول کشت پنبه بلندمدت است و در مدت کشت، داشت، برداشت و صنایع جانبی آن اشتغال بالایی ایجاد می‌کند اما اکنون پنبه پاک‌کنی و ریسندگی در استان گلستان تقریبا متوقف است. دو واحد صنعتی فعال نیز به‌دلیل نبود مواد اولیه زیر ظرفیت واقعی کار می‌کنند.

او تصریح می‌کند: در سفر رییس‌جمهور به استان گلستان مصوبه پیگیری احیای کشت پنبه و صنایع جانبی آن صادر شد. امیدواریم با اقداماتی که جهاد کشاورزی این استان در احیای اراضی کشت پنبه در سال‌جاری انجام می‌دهد تا ۳ سال آینده صنایع مرتبط با این محصول نیز دوباره احیا شوند. صنایع تبدیلی پنبه در گلستان میزان اشتغال بالایی را به‌دنبال داشت که با احیای آن دوباره این حجم اشتغال به استان بر می‌گردد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان خاطرنشان می‌کند: صنعت برای توسعه و رونق نیازمند سرمایه در گردش و نقدینگی است. بنابراین انتظار می‌رود بانک‌های استان گلستان در سال‌جاری یاری‌دهنده صنایع استان باشند تا بخش صنعت این استان از مشکلات کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش خارج شود.

قوانلو با اشاره به اینکه اکنون تامین سرمایه در گردش برای بانک‌های استان گلستان یک معضل است، می‌افزاید: سال ۹۴برای بانک ها سال خوبی است چرا که مجاز هستند از طریق فروش دارایی ها افزایش سرمایه دهند.بنابر این می توانند در جهت لایحه حمایت از تولید میزان تسهیلات بخش تولید راافزایش دهند در شرایطی که بانک‌ها ۷۰درصد منابع خود را تسهیلات می‌دهند و این عدد در استان گلستان به ۱۷۰درصد رسیده است. اما دیگر توان وام دهی آنها بیش از این نیست و اگر بیشتر از این تسهیلات دهند گرفتار جرایم بانکی خواهند شد.

در احیای صنایع پنبه پاک‌کنی و ریسندگی نقش کشاورزان به‌عنوان تامین‌کننده مواد اولیه نیز اهمیت می‌یابد. کشت پنبه از جمله گیاهانی است که زحمت بسیاری برای کشاورز دارد بنابراین باید به‌عنوان نخستین گام در احیای صنایع جانبی پنبه، در ترغیب کشاورزان برای کشت آن تلاش کرد.

 

واردات ارزان پنبه، ضربه‌ای برای تولید

محمدتقی جهانشاهی مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان از وجود ۳۲ واحد صنعتی پنبه پاک‌کنی در استان گلستان می‌گوید که با کاهش کشت پنبه در این استان، واحدهای پنبه پاک‌کنی نیز رو به تعطیلی می‌روند.

او ادامه می‌دهد: با وجود زحمت بسیار کشت پنبه برای کشاورز و توجیه نداشتن این محصول، کشاورزان نیز کشت محصولات دیگر را ترجیح می‌دهند و از کشت پنبه خودداری می‌کنند. به گفته جهانشاهی قیمت تمام‌شده هر کیلو پنبه در استان گلستان حدود ۶هزار تومان است در صورتی که هر کیلو پنبه به قیمت ۴هزار تومان وارد کشور می‌شود. مسئولان استان گلستان در سازمان جهاد کشاورزی برای احیای اراضی کشت پنبه چاره‌ای اندیشیدند و برنامه خود را در قالب طرح آماده شده به مسئولان بالادستی ارائه کردند. آنها معتقدند در صورت اجرایی شدن این طرح کشاورزان به کشت پنبه روی آورده و به‌دنبال آن صنایع جانبی نیز رونق می‌گیرد.

 

طرح نجات پنبه با کشت ارقام مکانیزه

علی موسی‌خانی، رییس اداره پنبه و دانه‌های روغنی استان گلستان می‌گوید: اواخر سال ۹۳ طرح نجات پنبه نوشته شده است و دو نسخه از آن به استانداری گلستان و وزارت جهاد کشاورزی ارسال شده است.

او با بیان اینکه پنبه محصولی است که حجم قابل توجهی از اشتغال را در صنعت و کشاورزی به خود اختصاص می‌دهد، می‌افزاید: تشکیل شورای عالی پنبه و تقویت عملکرد آن نسبت به آنچه در گذشته انجام می‌شده است، مهم‌ترین مزیت طرح نجات پنبه است.

رییس اداره پنبه و دانه‌های روغنی استان گلستان تصریح می‌کند: در قالب طرح جدید بخش صنعت نیاز خود را اعلام می‌کند و سپس بخش کشاورزی در کشت و برداشت پنبه خود را با نیاز اعلام شده مطابقت می‌دهد. اکنون پنبه مورد نیاز بخش صنعت از طریق واردات انجام می‌شود و این امر ضربه‌ای برای کشاورزی است. موسی‌خانی ادامه می‌دهد: رقم پنبه و نحوه برداشت آن مشکل اصلی کشاورزان است که در تهیه ارقام جدید و طرح نجات پنبه به این موضوع پرداخته شده به صورتی که رقم‌های جدید با طول کشت حدود ۱۲۵ روز و مناسب با برداشت مکانیزاسیون تهیه شده و از سال جدید در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد با این ویژگی که می‌توان از آن به‌عنوان کشت دوم بعد از گندم و یا جو استفاده کرد.

او اظهار می‌دارد: با موافقت وزارت کشاورزی ۱۰ دستگاه ماشین برداشت پنبه در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد. به صورتی که ۵۰درصد قیمت آن از طریق دولت پرداخت می‌شود. ۵۰درصد مابقی نیز به صورت ۸۰درصد تسهیلات و ۲۰درصد نقدی است.