بازار 10میلیارد دلاری پوشاک در ایران

صنعت پوشاک تنها صنعتی است که قبل از تولد انسان نیاز به آن ایجاد می‌شود و تا زمان مرگ این نیاز با انسان همراه است. به تعداد نفوس انسان‌ها، این صنعت بازار دارد و جغرافیای مصرف آن نیز به تعداد گستردگی انسان‌هاست و این بزرگی صنعت پوشاک را نشان می‌دهد. در بازار ایران تعداد زیاد تولیدکنندگان اهمیت این صنعت را نشان می‌دهد. به‌طوری که تنها در تهران بیش از 3هزار واحد تولیدی جوازدار فعالیت می‌کنند و به این رقم باید ده‌ها هزار تولیدکننده زیرپله‌ای را هم اضافه کرد. اما تولید داخلی سال‌هاست که زیر سایه واردات چه مجاز و چه غیرمجاز، هزینه‌های بالای تولید، عدم توجه مشتری ایرانی به جنس داخلی و... قرار گرفته است.

با این حال آنچه نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد، اهمیت چنین بازاری و بالاتر از آن اهمیت تولید داخلی در این حوزه است. در این گزارش در گفت‌وگو با مهدی محمودی، مشاور رئیس اتحادیه پوشاک تهران به بررسی وضعیت بازار پوشاک پرداخته‌ایم.

واردات با دلار 3هزار تومانی به‌صرفه نیست

وضع تولید در کشور به دلیل افزایش نرخ ارز نسبت به چند سال گذشته تا حدودی بهتر شده و علت آن نیز مقرون به صرفه نبودن واردات لباس با دلار 3هزار تومانی است، چرا که در این صورت عملا سودی برای واردکننده باقی نمی‌ماند. وی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم آمار دقیقی از تعداد تولیدکنندگان بدهیم باید بگوییم که چنین آماری به‌طور رسمی وجود ندارد. این عضو فعال حوزه پوشاک در خصوص وضعیت آمار قاچاق در کشور اظهار داشت: این آمار، رقمی بین 7 تا 8میلیارد دلار است.

آمار قاچاق در پوشاک هنوز بالاست و علت آن نیز این است که هزینه تمام شده کالا کاهش می‌یابد و حاشیه سود بالا می‌رود و به تبع چنین مسئله‌ای رشد قاچاق را به همراه دارد. وی تصریح کرد: بیشترین آمار قاچاق در حوزه نساجی مربوط به قاچاق پارچه است، به این دلیل که در نساجی به قدری قوی نیستیم که بتوانیم مواد اولیه پوشاک را خودمان تامین کنیم مجبوریم قاچاق پارچه نیز انجام دهیم. در هر حال پارچه باید وارد شود اما بعضی به‌صورت رسمی و بعضی از افراد از مبادی قاچاق این امر را انجام می‌دهند.

سرانه خرید پوشاک در ایران

محمودی با اشاره به آمار سرانه خرید پوشاک در ایران گفت: در بدترین حالت بازاری 10میلیارد دلاری در ایران وجود دارد، چرا که ایران جمعیتی بالغ بر 70میلیون نفر دارد و اگر هر ایرانی در سال حدود 500هزار تومان صرف خرید اقلام پوشاکی خود کند، به این صورت که این رقم (500هزار تومان) در 70میلیون جمعیت ضرب و بر دلار 3هزار تومانی تقسیم شود، رقمی بالغ بر 10میلیارد دلار به‌دست می‌آید.

مشاور رئیس اتحادیه پوشاک با بیان این امر که ایران توانایی صادرات پوشاک به تمام کشورهای منطقه را دارد، اعلام کرد: می‌توان به تمام کشورهایی که مزیت رقابتی در این زمینه دارند، پوشاک صادر کرد، چرا که اکثر کشورهای منطقه البته غیر ‌از ترکیه که بیزینس آن بر مبنای صنعت مد است، به دلیل نداشتن خلاقیت در صنعت پوشاک از ایران عقب هستند؛ در حال حاضر صادرات به افغانستان، ازبکستان، قزاقستان و... وجود دارد. وی در خصوص حاشیه سود کسب‌وکار در بخش پوشاک گفت: قانون نظام صنفی 20درصد را تعیین کرده است اما گاه ممکن است این رقم بالاتر نیز برود.

فضای مجازی؛ بازار جدید پوشاک ایران

محمودی با اشاره به استفاده از فضای مجازی در بخش فروش پوشاک گفت: این فضا در گذشته وجود نداشت و علت مشخصی هم داشته، چرا که بسیاری از افراد حاضر نبودند بدون لمس کردن جنس و پروکردن لباس، خرید کنند؛ با این حال با حضور و گسترش شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص شبکه خاصی مثل اینستاگرام صنعت فروش کالاهای پوشاکی در فضای مجازی توسعه پیدا کرده و بیشترین دلیل آن نیز رشد شبکه‌های مجازی و به تبع آن سایت‌های اینترنتی بوده است. وی ادامه داد: فروش در فضای مجازی اتفاق مثبتی در بازار پوشاک است و ما ناگزیریم که به این رویکرد توجه کنیم و اگر از توان رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی استفاده نکنیم به شکست محکوم خواهیم شد.

آسیب‌های حوزه تولید پوشاک

این کارشناس حوزه پوشاک در مورد آسیب‌های حوزه پوشاک اظهار داشت: آسیب‌های این حوزه بسیار گسترده و وسیع است. به طور کلی در حوزه پوشاک چند بخش کلی، طراحی، تولید و توزیع را داریم. در حوزه طراحی آسیب این است که خلاقیت از دستمان برود و کپی‌کار شویم. آسیب دیگر در این بخش عدم مالکیت معنوی است، چرا که طرح طراح دزدیده می‌شود و بدون اجازه تولید می‌شود. آسیب حوزه تولید، صنعتی نشدن و سنتی بودن در امر تولید است. در این بخش همچنین می‌توان به مواردی مثل حرکت نکردن در راستای برندینگ محصولات و دانش بنیان نشدن و استفاده نکردن از تکنولوژی‌های روز اشاره کرد.

وی افزود: در حوزه توزیع نیز عدم استفاده از روش‌های نوین توزیع، نداشتن فیدبک مناسب از سلیقه مشتری و همچنین سنتی بودن از آسیب‌های این بخش است، چرا که ما تصور می‌کنیم توزیع همان مغازه است. محمودی با اشاره به این موضوع که هیچ صنعتی مانند صنعت پوشاک و نساجی توانایی اشتغال‌زایی و تولید ارزش افزوده بالا در اقتصاد کشور را ندارد، تصریح کرد: صنعت پوشاک در واقع جزو 10صنعت برتر اقتصاد کشور محسوب می‌شود.
 
اهمیت سرمایه‌گذاری در صنعت پوشاک

وی در خصوص اهمیت سرمایه‌گذاری در بخش تولید پوشاک اظهار داشت: در برخی از صنایع سنگین چندین میلیون‌تومان تنها برای اشتغال یک نفر صرف می‌شود، این در حالی است که در صنعت پوشاک با 4میلیون تومان می‌توان برای چندین نفر اشتغال‌زایی کرد. محمودی ادامه داد: اگر به جای سرمایه‌گذاری در صنایعی که معمولا بازدهی ندارند در بخش پوشاک سرمایه‌گذاری می‌شد، شاهد بازدهی و خروجی بیشتری بودیم.

این کارشناس حوزه پوشاک در پایان با اشاره به ضروری دانستن برگزاری یک همایش و نشست ملی در خصوص فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پوشاک خاطرنشان کرد: برگزاری چنین همایش‌هایی می‌تواند مردم و سرمایه‌گذاران را به این نتیجه برساند که این صنعت، صنعتی سود اور است .

گزارش «فرصت امروز» از وضعیت کنونی بازار پوشاک

گزارشگر لیلا شیرزاد