صنعت نساجی نیازمند پنبه مرغوب با قیمت مناسب

دکتر حسن کاردان رییس هیات مدیره نساجی کویر سمنان، معتقد است که صنعت نساجی ایران چیزي از رقباي خارجی خود کم ندارد، البته به شرطی که اجازه استفاده از پنبههاي مرغوب با قیمت مناسب را به آن بدهند. وي میگوید: وقتی صنعتگر را مجبور به واردات پنبه از تنها یک کشور میکنند، نخ ایرانی مزیت رقابتی خود را در برابر رقباي ترك، چینی و غیره از دست میدهد. گفتوگو با این فعال صنعت نساجی که مدیریت شرکت قالی سلیمان را نیز بر عهده دارد، میخوانید.

میزان قاچاق محصولات نساجی چقدر است؟
من میزان دقیق قاچاق کالاي نساجی را مطلع نیستم ولی میدانم که کالاي نساجی بیشتراز کالاهاي سایر صنایع قاچاق میشود علت هم آسان بودن قاچاق واردات این کالا است. مثلا قاچاق یک یخچال بزرگ از قاچاق پارچه خیلی سختتر است، اتومبیل که اصلا نمیشود قاچاق وارد کرد، تایر و این محصولات هم مشکل است، البته نه اینکه قاچاق نمیشود. تلویزیون و تایر هم قاچاق میشود، اما مثلا در یک کامیون 300 تایر میتوانند بگذارند، در حالی که در همان کامیون یا تریلی ممکن است چند هزار متر پارچه یا چند هزارعدد پوشاك جا بدهید و وارد کنند و به صورت قاچاق بفروشند. بنابراین میتوان گفت که قاچاق کالاي نساجی مشابه کالاهاي دیگر نبوده و این آسیب بزرگی براي صنعت نساجی و همچنین براي اشتغال در کشوراست، چون در صنعت نساجی در مقایسه با صنایع دیگر تقریبا بیشترین اشتغال وجود دارد.

چه انتظاراتی از دولت براي جلوگیري از قاچاق کالاهاي نساجی دارید؟
انتظار خاصی از دولت نداریم. فقط اینکه با این پدیده منفی جدي برخورد کند. درواقع از نظر من این مردم هستند که باید کمک کنند و از خرید کالاهاي قاچاق تا جایی که مقدور است خودداري کنند. مردم ایران اگر میخواهند بچههایشان سر کار بروند، اگر میخواهند کیفیت کالاي ایرانی بالاتر برود و اگر میخواهند صنایع ایرانی رونق پیدا کنند، باید از خرید و مصرف کالاي قاچاق خودداري کنند.به طور مثال اگر در بازار لباس، پوشاك ترکیه بیشتر است، لباسایرانی باید انتخاب اول ما باشد.باید در میان مردم فرهنگ سازي کنیم که تا آنجا که میتوانند کالاي قاچاق کمتر بخرند. بدانیم هر کالاي خارجی و قاچاقی که میخریم در واقع یک کارگر ایرانی را بیکار میکنیم. دولت شروع به فرهنگسازیمصرف کالاي ایرانی نماید و تبلیغات وسیعی را در این زمینه شروع کند درست مثل فرهنگسازي سایر موارد که در ایران فعلا رایج است.

مشکلات عدیدهاي که در صنعت نساجی وجود دارد ازجمله نبودن پنبه، چه تاثیري بر این صنعت گذاشته است؟

ما یا بلد نیستیم، یا نمیخواهیم و یا خجالت میکشیم کشور دیگري راکه در کار نساجی پیشرفت بهتري داشته الگو قرار دهیم. نمیدانم چه عیبی دارد که مثلا بگوییم ترکیه در این صنعت چه کار کرده است؟

ترکیه که خودش حدود 700 هزار تن پنبه تولید میکند، بیشتر از 700 هزار تن هم وارد میکند. ولی در کشور ما که فقط 40 تا 50 هزار تن پنبه تولید میشود میگویند واردات پنبه ممنوع است. حالا هم که آزاد شده، میگویند فقط از کشور ازبکستان وارد شود. به این ترتیب واردات پنبه از استرالیا، آمریکا، مصر، ساحل عاج و دیگر کشورها را ممنوع کردهاند به این دلیل که میگویند کرم سرخ دارد. این موضوع مربوط به سالها پیش است، اما هنوز همان قانون را رعایت میکنند و حق نداریم از پنبه خوب و مرغوب کشورهاي دیگر استفاده کنیم. مشکل دیگر تعرفههاي بالا است. در حال حاضر حدود 10 درصد تعرفه پنبه میدهیم، در حالی که ترکیه یک سنت میدهد. ازبکستان هم وضعیتش از ما بهتر است، چرا؟ به دلیل اینکه در چهار سال گذشته برنامهریزي کرده که یک میلیون تن پنبه تولید کند. 500 هزار تن آن را خود ریسندگی میکند و سپس تولید پوشاك و لباس را انجام داده و لذا در آینده نزدیک کمتراز 300 تا 400 هزارتن پنبه براي فروش خواهد داشت. ازبکستان که فهمیده فقط ما از این کشور واردات داریم، به تجار ایرانی اجحاف میکند و به ما پنبه نمیدهد. ما هم نمیتوانیم پنبه بخریم و اجازه خرید از کشور دیگر نداریم. اکنون هم آخر فصل است و پنبه کم آمده است.

عدهاي بالا بودن کیفیت را دلیل رويآوردن مردم به منسوجات خارجی میدانند. نظر شما چیست؟
این حرف در مورد نساجی ایران درست نبوده و دلیل قابل قبولی براي خریدن کالاي نساجی خارجی نیست. ترکیه هم پنبه اش را از آمریکا و استرالیا تامین میکند که قطعا از پنبه ازبکستان بهتر است. اما کیفیت پنبه ایرانی متاسفانه به مرور زمان از بین رفته و نیمی از 40 تا 50 هزار تن پنبهاي که در کشور تولید میشود، براي مصارف غیرنساجی خوب است. پنبههایی که در اصطلاح نساجی الیاف غریبه دارد، خوب نیست. مثلا الیاف پلی استر را میگویند الیاف غریبه که کیفیت خوبی ندارد. با این حال،نساجی کویر سمنان با همان الیاف ایرانی یا با پنبه ازبکستان، نخی تولید میکند که کیفیتش از نخهاي وارداتی بالاتر است. بنابراین جنسی که با نخ کارخانهاي مثل کویر سمنان تولید میشود، میتواند به لباسیا پارچه بسیار خوبی تبدیل شود و قابل رقابت با لباس یا پارچههاي خارجی باشد. بههرحال اگر بتوانیم از کشورهایی نظیر مصر، استرالیا،
آمریکا، ساحل عاج و بعضی از کشورهایی مثل برزیل مواد اولیه بیاوریم، قدرت رقابت ما افزایش مییابد. قاعدتا وقتی کیفیت پنبه بهتر باشد، کیفیت نخ هم بهتر میشود و وقتی نخ بهتر شد، پارچه اشبهتر میشود و وقتی پارچه بهتر شد حتما لباس بهتري تولید میشود. این در حالی است که دولت از یک طرف واردات پنبه را ممنوع کرده و از طرف دیگر میگوید، کیفیت کالاي تولید داخل خوب نیست. اما باید توجه داشته باشید که
مواد اولیه ما از کجا تامین میشود. با این اوصاف با چنگ و دندان توانستیم بعضی از کارخانههاي ریسندگی را با مواد خوب از ازبکستان تامین کنیم و بهترین نخ را تحویل بافندهها بدهیم تا کالاي خوب تولید کنند.

وضعیت نقدینگی این صنعت چگونه است؟ آیا نساجی ایران از بحرانهاي گذشته اشفاصله گرفته است؟
در مقایسه با صنایع دیگر مثل خودرو و...، نقدینگی این صنعت بد نیست.به هرحال صنعت نساجی بدون کمک دولت روي پا مانده و هیچکس کمک نکرده است. حتی بانکها هم کمک نکردند. اما در صنعت خودرو،
اخیرا دولت به هر خریدار خودرو وام داد و کمک کرد. با این همه در این شرایط هم نمی توانید پارچه ایرانی را با پارچه خارجی مقایسه کرده و بگویید کیفیتش خوب نیست.

اشتغال در این صنعت چقدر است؟ آیا در سالهاي اخیر شاهد بیکاري در این صنعت بوده ایم؟
به نظر من به زودي شاهد افزایشبیکاري در این صنعت خواهیم بود، به خصوصدر حال حاضر که پنبه به میزان کافی نیست. پنبه، مادر مواد اولیه صنعت نساجی است و اگر دولت به سرعت تصمیم نگیرد و تکلیف پنبه صنایع نساجی را روشن نکند، وضعیت به همین منوال خواهد بود. سوال من این است که چرا اجازه نمیدهند از جاي دیگر پنبه وارد کنیم؟! ما میتوانیم با پنبه وارداتی پارچه تولید کرده و آن را به لباس
تبدیل کنیم تا از واردات لباسبی نیاز شویم. با این کار میتوانیم در مقایسه با کشورهاي دیگر به خودکفایی برسیم، زیرا نساجی در ایران یک صنعت بومی است. صنعت نساجی ایران بیشتر از یکصدسال قدمت دارد.
ما این صنعت را میشناسیم و لزومیندارد حتی تکنولوژي وارد کنیم. تنها مجبوریم برخی ماشین آلات را از خارج تهیه کنیم.

برنامه هاي شما تا پایان امسال و سال آینده چیست؟
به دلیل تنگناهایی که در تهیه مواد اولیه داریم، نمیتوانیم برنامهریزي کنیم. از سال قبل برنامهریزي و پیش بینی کردیم ولی الان فقط تا یک ماه دیگر پنبه داریم. حتی ممکن است ظرف دو سه هفته دیگر پنبه برخی تولیدکنندگان تمام شود و متوقف شوند. در این صورت پارچهبافیها و پوشاکیها هم متوقف میشوند و در این شرایط تعداد زیادي از نیروهاي صنعت نساجی اشتغال خود را از دست خواهند داد.

بنابراین هیچگاه نمی توانید برنامه ریزي قابل پیشبینی داشته باشید؟

نه، نمیتوانیم. اما صنعت نساجی ازبکستان برنامه دارد و براي یک میلیون تن پنبهاش برنامهریزي کرده است. این کشور در 5 سال گذشته، نصف پنبه اشرا براي ریسندگی و بافندگی خودشمصرف کرد. این در حالی است که ما جلوي ورود پنبه از سایر کشورها را میگیریم و از کارخانههاي ریسندگی خود غافلیم. باید پنبه در این مملکت تولید شود که نمیشود. این به علت کم آبی یا به علت این است که دولت از پنبهکارها حمایت نمیکند. به هر حال پنبه یا باید تولید شود یا وارد شود. راه دیگري نداریم. وزارت جهاد کشاورزي به علت ابتلاي پنبه بعضی از کشورها به کرم سرخ، واردات پنبه را از سایر کشورها ممنوع کرده است. میلیاردها دلار خرج مزارع استرالیا و آمریکا میشود، آیا پنبه آنها آلوده است؟ نه، به خاطر این است که ما فقط 40 هزار تن پنبه تولید داریم. درحال حاضر پنبه ایرانی را به قیمت حدود بالاي 8 هزار تومان به صنعت
نساجی میفروشند، در حالیکه اگر از جاي دیگر بخریم، قیمت آن بسیار نازلتر خواهد بود.

آیا برنامهاي براي قرارداد با کشورهاي خارجی مطرح در پنبه دارید؟
کشورهاي خارجی براي صادرات پنبه خود آماده قرار داد با ما هستند، اما بحث واردات پنبه در کشور کار را مشکل کرده است.
مختصري از شرکت کویر سمنان و فعالیت هایش بگویید.
کویر سمنان با 20 سال سابقه،کارخانه ریسندگی نخ و یکی از واحدهایی است که به کیفیت نخ توجه دارد. با این توجه و دقت به کارکیفی، تمام محصولماتمان را بلافاصله میفروشیم. یعنی دنبال مشتري نمیگردیم.
همیشه محصولمان قابل فروش است و مشتريها، حتا ما را به خارجیها ترجیح میدهند. با اینکه در تامین که به « بی کیفیتی » مواد اولیه مشکل داریم، نساجی کویر سمنان به کیفیت بسیار اهمیت میدهد و وصله
نساجی ایران میچسبانند، به کویر سمنان نمیچسبد.به اعتقاد من دولت باید از صنعت نساجی که یک صنعت بومی در مملکت ماست، حمایت کند. حمایت این نیست که پول به ما بدهد و بهره اش را نگیرد. پول نمیخواهیم. میخواهیم ادارههاي دارایی و بیمه رعایت تولید کننده را بکنند. مثلا میگویند براي سالهاي گذشته باید دوباره مالیات بدهیم، اما سالهاي گذشته که دیگر گذشته. مشتريهایی که از ما نخ یا پارچه میخرند، عادت به خرید با فاکتور ندارند و وزارت دارایی در واقع مالیات آنها را هم از ما میگیرد و میگوید باید به اینها با فاکتور جنسبفروشید. این در حالی است که بازار و بنکدارها و تجار هنوز خود را با سیستم
وزارت دارایی وفق ندادهاند. مالیات بر ارزشافزوده باید از قسمت آخر مصرف و عرضه شروع میشد، اما دولت تولیديها را در فشار گذاشته است. در این شرایط ممکن است واحدهاي تولیدي از پا درآیند و نتوانند به کارشان ادامه دهند.
مطمئنم صنایع دیگر هم با این مشکل مواجه شدهاند. مالیات بر ارزش افزوده، مالیات خوبی است و باید گرفته شود. بودجه دولت هم از طریق مالیات تامین شود، بهتر است.

اما آیا این مالیات تنها از تولیديها باید گرفته شود؟ تمام فشارهاي دولت روي تولیدي هاست، اما آنهایی که قسمت آخر هستند،فقط مالیات صنف میدهند.دولت باید آنها را وادار کند با فاکتور جنس بخرند، ما نمیتوانیم. آنها هم جنس نمیخرند. رونق قاچاق هم سبب شده که بیشتر پارچه قاچاق بخرندکه هیچ فاکتوري بهشان نمیدهند. به همین دلیل است که کار قاچاق رونق پیدا کرده، چون اینها ترجیح میدهند جنسقاچاق بخرند تا مالیات ندهند.