در هدفگذاری اجرای طرح تکاپو در صنعت پوشاک از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ایجاد بیش از ۲۰۰هزار نفر فرصت شغلی در گام نخست و یک میلیون شغل در ادامه آن برنامهریزی شده است
اما کارشناسان معتقدند تحقق این هدفگذاری در ایجاد شهرک صنعتی تخصصی پوشاک عملی خواهد شد چرا که این طرح بر بنگاههای کوچک و متوسط تاکید دارد به طوری که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درصدد است بنگاههای موجود در صنعت پوشاک کشور را که با ظرفیت پایینی تولید میکنند ارتقا بخشیده و بتواند واحدهای کوچک را برای همافزایی به واحدهای بزرگ متصل کند. اکنون میزان اشتغال صنعت پوشاک کشور حدود ۵۵۰هزار نفر تخمین زده شده است که تا یک و نیم میلیون نفر امکان افزایش دارد.
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به تصویب سند توسعه بخش پوشاک در شورای عالی اشتغال گفت: در گام نخست میتوانیم ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار شغل در صنعت پوشاک ایجاد کنیم؛ اما در مجموع این صنعت ظرفیت ایجاد اشتغال برای یک و نیم میلیون نفر را دارد.
این در حالی است که شهرک پوشاک، موتور محرک توسعه صنعت نساجی است و صنایع پوشاک با تجمیع در یک محل میتوانند از خدمات یکدیگر استفاده کرده و در فضای رقابتی محصولات باکیفیت ارائه دهند.
ایجاد این شهرک مانعی برای هیچیک از تولیدکنندگان ایجاد نمیکند و به طور کلی ایدهای است که واحدهای تولیدکننده پوشاک را در کنار سایر صنایع خدماتدهنده به این واحدها قرار میدهد تا از امکانات یکدیگر استفاده کنند. بنابراین مجوز احداث ۳ شهرک صنعتی - تخصصی پوشاک در استانهای تهران، خراسان رضوی و قزوین با پیگیریهای وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شده است.
به گفته مسئولان، اهداف اصلی در ایجاد این شهرک تخصصی در تکمیل زنجیره پوشاک است تا سبب تقویت بخشهای پاییندستی ازجمله رنگرزی، ریسندگی و تولید منسوجات باکیفیت و قیمت تمامشده کمتر شود. همافزایی و تامین مواد اولیه به صورت مشترک در ناحیهبندیهای موجود انجام میشود اما در برخی شاخهها که زیرساختهای تخصصی مورد نیاز است، مانند چرمشهر، ترجیح به تجمیع است که فعالیت پراکنده آنها هزینه تمامشده تولید و تامین زیرساخت را افزایش میدهد.
شهرک پوشاک، سوغات مشهد
سالانه ۲۵ میلیون زائر داخلی و۵/۱ میلیون زائر خارجی به شهر مشهد سفر کرده و به عنوان سوغات از واحدهای صنفی پوشاک خرید میکنند که مزیتی برای تولیدکنندگان است. این در حالی است که احداث شهرک پوشاک برای تجمیع و مدیریت در زنجیره تولید تا مصرف پوشاک برای این شهر یک ضرورت است به طوریکه دریافت تسهیلات و مدیریت فعالان این حوزه را آسانتر میکند. همچنین با ساماندهی تولید تا مصرف، قیمت تمامشده پوشاک کاهش مییابد.
قاسم کیومرثی، سرپرست معاونت امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسان رضوی با بیان این مطلب به صمت گفت: در داخل بافت شهری مشهد، زمینی با مالکیت شرکت شهرکهای صنعتی (با توجه به اینکه فعالیت واحدهای تولیدی پوشاک در تعارض با موارد زیستمحیطی نیست) برای احداث شهرک تخصصی پوشاک درنظر گرفته شده اما هنوز طرح توجیهی به این منظور از سوی شرکت شهرکهای صنعتی استان دریافت نشده و این طرح در حال تهیه است.
مراحل اجرایی در احداث شهرک پوشاک آغاز نشده پس نمیتوان برآوردی از تعداد واحدهای صنعتی داشت اما درنظر داریم واحدهای تولیدی در کنار بازار فروش ایجاد و نیز مدرسه مد با سالنهای مد در این شهرک احداث شود. به همین منظور شرکت شهرکهای صنعتی این استان با همکاری مشاور خصوصی در حال تهیه طرحی برای ساماندهی متقاضیان است.
کیومرثی تاکید کرد: در تلاش هستیم تا با کسب مجوز از دولت، شهرک تخصصی پوشاک را منطقه ویژه اقتصادی تعریف کنیم تا فعالان بتوانند از تخفیفها و معافیتهای مصوبه آن استفاده کنند زیرا قیمت تمامشده بالا مشکل امروز صنعت پوشاک داخلی است در حالی که ارائه خدمات در این منطقه با هزینههای کم انجام خواهد شد و درنهایت هزینه تولید کاهش مییابد.
شهرک پوشاک روبهروی فرودگاه امام
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست تخصصی توسعه کسب و کار و اشتغال صنعت پوشاک تهران، از راهاندازی شهرک پوشاک در نزدیکی فرودگاه امام خمینی(ره) خبر داد و گفت: نیازمند تشویق افراد برای حضور در این شهرک هستیم و باید نظام حمایتی خوبی را برای آن تدوین کنیم. همچنین مدیریت بنگاههای پوشاک در کشور ما باید ارتقا یابد و نیروهای کار این صنعت از طریق سازمان آموزش فنی و حرفهای بازآموزی شوند.
وی تاکید کرد: رفع مشکلات بیرونی صنعت پوشاک و سیاستگذاری در این بخش وظیفه دولت است که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، سیاستهای جهشی را برای توسعه صنعت پوشاک دنبال میکند.
ربیعی معتقد است که صنعت نساجی به دلیل عقبماندگی فناوری با رکود مواجه شد و بیتعهدی در تغییر به موقع فناوری موجب شد بسیاری از صنایع خود را از دست بدهیم اما اطمینان میدهم که با برنامهریزی ۵ ساله و ۱۰ ساله کارخانههای نساجی ما قابل برگشت به رقابتهای منطقهای است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد: واردات و تعرفه دو موضوع اصلی در صنعت پوشاک است و در کنار این دو مقوله، مبارزه با قاچاق پوشاک نیز باید در دستور کار قرار گیرد؛ چراکه قاچاق پوشاک با حجم کم بوده و به همین دلیل مبارزه با قاچاق در این کالا بسیار دشوار است، در همین راستا یک شهرک تولید پوشاک در کنار فرودگاه بینالمللی امامخمینی(ره) ایجاد میشود و برای متقاضیان حضور در این شهرک، مزیتهای ویژهای را درنظر میگیریم.
این درحالی است که براساس گزارش مرکز پژوهش اتحادیه پوشاک، اگر صنعت پوشاک کشور در ۳ سال آینده نتواند برنامههای خود را عملیاتی کند، رو به نابودی میرود و کشورهای ترکیه و چین با عرضه کالا با قیمتهای اندک، میتوانند صنعت پوشاک کشور را به انفعال کامل بکشانند.
اکنون تولیدکننده داخلی برای ادامه فعالیت، به بازار نیاز دارد درحالی که ایران با ۸۰میلیون نفر جمعیت بازار خوبی برای صنعت پوشاک است اما در تولید محدودیت دارد.
همچنین حدود ۶۰درصد پوشاک بازار داخل از مبادی قانونی یا قاچاق وارد کشور میشود با این حال هدف طرح تکاپو، اتصال تولیدکننده کوچک به تولیدکنندگان بزرگ است.
صنعت نساجی در ایران بیشتر روی کالای خواب و فرش ماشینی متمرکز شده است در صورتی که رسته پوشاک ظرفیت بالایی برای توسعه دارد. صنعت پوشاک در جهان به گونهای پیشرفت کرده که حتی نرمافزار برش لباس میتواند کار انسان را برعهده بگیرد، بنابراین ۲۰۰ تولیدکننده بزرگی که در کشور وجود دارد، میتوانند از این فناوری یاری بگیرنند.