تک نرخی شدن ارز از جمله سیاستهای دولت یازدهم از ابتدای کار بود اما این مهم بنا بر دلایلی هرگز به سرانجام نرسید تا اینکه دولت دوازدهم روی کار آمد و رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد: یکسانسازی نرخ ارز در اوایل دولت دوازدهم عملیاتی خواهد شد با این وجود یک نماینده مجلس میگوید هنوز شرایط برای این کار مهیا نیست.
دولت یازدهم از سال 92 یکسانسازی نرخ ارز را یکی از سیاستهای کلان خود اعلام کرد و کوشید با به ثبات رساندن این بازار مقدمات تم نرخی شدن ارز را فراهم کند با این وجود بهنا بر دلایلی از جمله برقرار نشدن روابط کارگرازی بانکی بین بانکهای ایرانی و بانکهای خارجی، تحقق این هدف سال به سال تمدید شد تا اینکه عمر دولت بدون تک نرخی شدن ارز به سر آمد.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی پس از برجام، آنگونه که انتظار میرفت تبادلات و روابط بانکی کشور در شرایط مطلوبی قرار نگرفت که براساس آن بتوان یکسان سازی نرخ ارز را عملیاتی کرد و تک نرخی شدن ارز به دلیل عدم وجود روابط همین بینالمللی کافی، به تاخیر افتاد.
با این وجود، ولیالله سیف در یک گفتوگوی تلوزیونی با بیان اینکه بعد از برجام روابط زیادی برقرار شد اما به میزان مورد انتظار نرسید، تصریح کرد: بر اساس برنامه ریزی های انجام شده یکسان سازی نرخ ارز اوایل دولت دوزادهم عملیاتی خواهد شد.
از سوی دیگر نایبرئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران نیز میگوید: مقدمات تک نرخی شدن ارز از مسیر عرضه در بورس مهیاست و این امر با موافقت بانک مرکزی کلید میخورد.
سیدحسین سلیمی در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران ضمن تائید به تعویق افتادن تک نرخی شدن ارز به دلیل عدم برقرای روابط کارگزاری مورد انتظار بانک مرکزی، تصریح میکند: از سال گذشته آئیننامهها و مقررات عرضه ارز در بورس برای یکسانسازی نرخ آن تهیه شده و قرار بود تا پیش از پایان سال گذشته فعالیت آن آغاز شود اما متولیان امر احتیاط کردند و این کار به امسال موکول شد.
او تاکید میکند: با عرضه ارز در بورس، نرخ آن در رابطه عرضه و تقاضا تعیین میشود و این تنها راهی است که میتواند به یکسانسازی و تک نرخی شدن ارز منجر شود.
در این میان عبدالرضا مصری، نماینده مجلس شورای اسلامی میگوید: اگر چه یکسان سازی نرخ ارز یک مزیت برای اقتصاد کشور است اما هنوز شرایط و متغیرهای نظام تک قیمتی در کشور فراهم نیست.
به گزارش صدا و سیما، مصری میافزاید: برخی ریسکهای تحمیلی مانع تک نرخی شدن ارز میشود، مانند تحریم بانک مرکزی که در جهان محدودیتی بی نظیر محسوب میشود، که همین مسئله اخلال جدی در نظام ارزی کشور ایجاد میکند چراکه عمده ارز کشور وجه حاصل از فروش نفت است که برابر قانون از طریق نظام بانک مرکزی به بودجههای کشور وارد میشود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه میدهد: با تهدیدهایی که کشور همچنان با آنها دست و پنجه نرم میکند نمیتوان متغیرهای موجود در تعیین نرخ ارز را حذف کرد چراکه اگر بخواهیم بدون توجه به این واقعیات اقدام کنیم در بازار عرضه و تقاضا شوک ایجاد میشود، ضمن آن که بازگشت به شرایط موجود نیز در آن زمان مشکلات بیشتری را موجب میشود، بنابراین تغییر در نظامهای پولی بانکی نباید کوتاه مدت باشد و باید دست کم برای آن ظرف زمانی ۵ ساله در نظر گرفت.
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، بانک مرکزی در 4 سال گذشته توانسته است بازار ارز را به ثبات نسبی برساند به گونهای که طبق اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در شرایط فعلی تغییرات قیمتی این بازار به اندازه تورم سالیانه است و بازار مشکلی ندارد.
بر این اساس میتوان گفت شرایط مدنظر بانک مرکزی برای تک نرخی کردن ارز مهیا شده و مقدمات این کار نیز آماده است اما سوالی که مطرح میشود این است که آیا طبق استدلال عبدالرضا مصری، نماینده مجلس شورای اسلامی، بانک مرکزی میتواند این تغییر بنیادی در نظام پولی و بانکی را برای ظرف زمانی حدود 5 ساله اجرایی کند یا ریسکهایی مانند ریسک تحریم بانک مرکزی قادر است یکسانسازی را با چالش جدی و تبعات سنگین و پرهزینه مواجه کند؟