بده بستان سیاسی برای رأی دادن به لایحه افزایش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

وحید بلالی - لطفعلی بخشی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی دانشجو با اشاره به اینکه، ما ایده‌های ناب دنیا را برای کشورمان الگوبرداری می‌کنیم، اما متاسفانه با استفاده از روش‌های غلط اجرایی و مدیریتی آن‌ها را نابود می‌کنیم، گفت: در حال حاضر منطقه آزاد امارات از وضعیت مطلوبی برخوردار است و یا آنکه کشور چین، رشد خود را از مناطق آزاد شروع کرد و در اقتصاد جهان توانست به شاخص مطلوبی دست یابد، اما مناطق آزاد ایران عکس عمل کرده‌اند یعنی به جای آنکه صادرات محور باشند، به مناطقی برای واردات و قاچاق تبدیل شده‌اند.

وی ادامه داد: با وجود آنکه مناطق آزاد فعلی در دستیابی به اهدافی همچون افزایش صادرات، سرمایه‌گذاری خارجی و اشتغال به خوبی عمل نکرده‌اند، اما دولت پیشنهاد افزایش ۸ منطقه آزاد و ۱۳ منطقه ویژه اقتصادی را مطرح کرد و متاسفانه چند روز پیش در کمیسیون اقتصادی مجلس هم رای آورد؛ نکته مهم آنجاست که افزایش مناطق آزاد موجب گسترش فساد، گرفتاری و رانت‌خواری بیشتر خواهد شد چراکه این دولت و دولت‌های قبل در عمل ثابت کرده‌اند که مناطق آزاد محلی برای ورود راحت‌تر کالا‌های قاچاق به کشور هستند.

*بده بستان سیاسی نمایندگان برای رأی دادن به لایحه افزایش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که با توجه به معضلات فعلی حاکم بر این مناطق، اما چرا از یک سو هم لایحه افزایش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در کمیسیون اقتصادی مجلس رای آورد و هم آنکه در طی ۲ سال بررسی این لایحه در مجلس، نزدیک به ۷۰ منطقه دیگر هم به آن اضافه شد، گفت: نمایندگان مجلس منافع خاص خود را دارند و با این کار به هم نان قرض می‌دهند و در واقع یک بده بستان سیاسی بین نمایندگان است چراکه گفته می‌شود وقتی من به ۸ منطقه شما رای می‌دهم که یک منطقه را هم برای حوزه انتخابیه من بگذارید و به آن رای دهید.

بخشی با اشاره به اینکه شرایط موجود حاکی از آن است که لایحه افزایش مناطق آزاد، به احتمال زیاد در صحن علنی مجلس هم رای خواهد آورد، گفت: نمایندگان ما نباید جایگاه خود را فراموش کنند چراکه آن‌ها نماینده ملت ایران هستند نه فقط نماینده یک شهر؛ بنابراین نباید تلاش کنند که همه موارد غیرمنطقی را برای شهر خودشان جمع کنند. در این باره می‌توان به تعداد فرودگاه‌های کشور هم اشاره کرد که با فشار نمایندگان ایجاد شده، اما نه تنها هیچ مصرفی نداشته بلکه برای دولت هزینه هم دارند.
وی با بیان اینکه افزایش مناطق آزاد، یعنی افزایش فساد در کشور، گفت: این مناطق پدیده‌های غیرضروری برای کشور هستند و افزایش آن‌ها موجب تحمیل فساد به کشور خواهد شد و در پی آن افزایش قیمت زمین، رانت‌خواری و سایر مشکلات پدیدار می‌شود. البته گاهی ادعا می‌شود که ایجاد این مناطق اشتغالزایی به همراه داشته است، اما اگر به مناطق آزاد قشم یا کیش برویم، می‌بینیم که اکثر فروشگاه‌ها و شرکت‌ها در دست غیربومی‌ها به خصوص پایتخت‌نشینان است و بومی‌های آن محل نقشی ندارند. با این حال چه تضمینی وجود دارد که این رویه در مناطق آزاد جدید پیشنهادی از سوی دولت هم رخ ندهد؟ و یا چه منطق علمی و یا دلیل متقن برای عدم وقوع تکرار دوباره این اتفاقات وجود دارد؟

*مرکز پژوهش‌های مجلس به نمایندگان بگوید که کارشان درست نیست
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: از آنجایی که مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان بازوی پژوهشی مجلس به حساب می‌آید، باید یک گزارش کارشناسی را منتشر کرده و به نمایندگان گوشزد کند که کارشان برای تصویب لایحه افزایش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی درست نیست.

بخشی ادامه داد: تا کنون گزارش‌هایی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص آسیب‌شناسی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی منتشر و در آن بار‌ها هشدار داده شده که نیازی به توسعه کمی مناطق آزاد نیست، اما اگر مجلس به این گزارش‌های کارشناسی توجه نکند و به کار‌های سیاسی روی بیاورد، بزرگترین ضربه را به کشور زده است چراکه ما از سیاسی‌کاری همواره صدمه دیده‌ایم. پس امیدواریم نمایندگان مجلس در هنگام رای دادن به لایحه افزایش مناطق آزاد، منافع ملی را بر منافع خاص، شخصی و منطقه‌ای ترجیح دهند.

وی در پایان با اشاره به اینکه باید تلاش کرد تا الگوی مدیریت مناطق فعلی تصحیح شود، اظهار داشت: از یک سو، با توجه به قیمت‌های جدید ارز و افزایش مداوم آن، این مناطق هم راه به جایی نخواهند برد؛ در واقع، این مناطق، نیمه کاره. احداث شده و بعدها، چون استقبالی از آن‌ها صورت نمی‌گیرد، رها خواهند شد چراکه دراین مناطق دیگر خبری از ارز نیست. از سوی دیگر هم اگر مناطق آزاد جدید از همان الگوی مناطق قبلی پیروی کنند، موفق نخواهند بود.