آسیب‌شناسی مقوله قاچاق و برطرف کردن نقاط ضعف تولید

محمد احمدی‌بافنده، عضو هیات‌مدیره و معاون اقتصادی و اموربین‌الملل شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی کوثر

برای افرادی که اقدام به قاچاق می‌کنند 3دسته از کالاها دارای صرفه و توجیه است. گروه نخست کالا‌‌‌‌‌هایی هستند که نرخ تمام‌شده آنها در کشور نسبت به نرخ واردات قاچاق گران‌تر باشد. گروه دوم کالا‌‌‌‌‌هایی را شامل می‌شود که از کیفیت بسیار پایینی برخوردار باشد و گروه سوم کالا‌‌‌‌‌هایی که در کشور موجود نباشد یا واردات آن ممنوع بوده یا محدودیتی برای آن وجود داشته باشد.

در زمان آسیب‌شناسی موضوع قاچاق باید بررسی کرد مزیت اقتصادی ما در مقابل یک کالای قاچاق چرا نزول پیدا کرده که قاچاقچی از این فرصت استفاده کرده و آن کالا را به کشور به‌طورقاچاق وارد می‌کند.

زمانی کشور ما صادرکننده کفش بود اما امروز ورود کفش‌‌‌‌های خارجی و چینی بازار کفش ما را دچار بحران کرده است. چرا ایران با وجود تولید چرم نباید بتواند کالا‌‌‌‌‌هایی را مشابه با کیفیت و نرخ کفش‌‌‌‌های وارداتی تولید کند که قابل رقابت با تولیدات خارجی باشد.

توجه به کیفیت و فناوری

امروز به‌دلیل افزایش گرما و بالا رفتن مصرف انرژی در کشور، از مردم درخواست می‌شود لباس‌‌‌‌های خنک بپوشند و کمتر از کولر گازی استفاده کنند. آیا ما در پارچه یا کفشی که تولید می‌کنیم تمامی مواردی که در ارتباط با سلامتی مصرف‌کننده است را مدنظر قرار می‌دهیم. بدون‌شک هر کالایی که در ایران باکیفیت مطلوب و نرخ رقابتی تولید شود با استقبال افراد روبه‌رو خواهد شد.

قرار بود با ادغام وزارتخانه‌‌‌‌های صنعت و تجارت و بازرگانی موانع تولید برطرف شده و کیفیت به تولیدات برگردد و علاوه بر آن منابع ارزان‌قیمت برای تولیدکنندگان تامین شود. وقتی یک وزیر همه اختیارات را از نظر قانونی در اختیار دارد چرا نباید تولیدکننده داخلی قادر باشد با کالا‌‌‌های قاچاق، رقابت کند.

حمایت از تولید داخلی

پس از تعرفه‌‌‌‌های که ترامپ برای کالاهای کانادایی گذاشت، ۸۵درصد کانادایی‌ها دیگر هیچ کالای امریکایی خریداری نکردند. مردم ما نیز باید از چنین رفتار‌‌‌های وطن‌پرستانه‌ای در دفاع از کالا‌‌‌های داخلی الگوبرداری کنند.

صنعتگر در حوزه محصولات تولیدی باید بتواند با نرخ ارزان مواد اولیه را تهیه کند که موضوعی ضروری است اما متاسفانه باوجود پیگیری‌‌‌‌های انجام شده، بانک‌‌‌‌های ما به‌دلایل ‌‌‌‌گوناگون قادر نیستند با cash-flow یا جریان نقدینگی ارزان نرخ محصولات داخلی را حمایت کنند. افرادی که از چین و کشور‌‌‌های دیگر اقدام به صادرات کالا کرده و پروژه‌ها را تامین مالی می‌کنند، مورد حمایت بانک‌ها قرار دارند.

متاسفانه درحال‌حاضر دو بازار بورس و بانک، حامی تولید نیستند و تنها دلیل آن هم این است که مدیریت بر جریان نقدینگی در کشور ازسوی افرادی انجام می‌شود که هیچ توجهی به حوزه صنعت و تولید ندارند و اگر هم توجه دارند نمی‌توانند کاری از پیش نمی‌برند.

عامل این ضعف نداشتن برنامه برای حمایت از تولید در وزارت اموراقتصادی و دارایی است. برنامه یعنی تامین مالی ارزان نرخ که جزو الزامات است.

نقدینگی ارزان‌قیمت

باید تعادلی بین سود سپرده و نرخ بهره تسهیلات وجود داشته باشد. وقتی سود سپرده بیش از ۲۰درصد است چه کالایی امروز از سود بالا برخوردار است که تولیدکننده بتواند تسهیلات دریافتی را با سود‌‌‌های گاه۳۰ تا ۳۵درصد برگرداند‌.

دلیل این امر این بوده که نظام بانکی نمی‌تواند پول ارزان ‌قیمت برای صنعت تامین کند و صنعتگر مجبور است با سود‌‌‌های هنگفت تسهیلات دریافتی از بانک را بازگرداند.

افزایش بازدهی تولید

یکی از راهکار‌‌‌های مبارزه با قاچاق افزایش بازدهی تولید، حجم تولید و صادرات کالاست. در برخی بخش‌ها  بیش از حد نیاز در داخل کشور سرمایه‌گذاری‌‌‌‌ انجام شده است؛ از ماکارونی به‌عنوان یک‌ماده غذایی گرفته تا صنعت سیمان و فولاد.

تمامی کارخانه‌ها ما دارای یک بخش سرمایه‌گذاری هستند که پول آن را قسطی به بانک پرداخت می‌کنند و یک واحد تولیدی دارند با ۲۰تا ۳۰درصد ظرفیت کار می‌کند و نقدینگی بسیار ‌قیمتی است. بخش تولید هم گاه به نقطه سر‌به‌سر نمی‌رسد که بتوانند سرپا ایستاده و فعالیت ادامه دهد. واحدهای تولیدی همیشه زیر نقطه سر‌به‌سر هستند و زیانده شده و به همین دلیل یکی‌یکی تعطیل می‌شوند.

باید بخشی از توان صنعت داخل کشور در حوزه‌‌‌‌های ‌‌‌‌گوناگون با ارائه تسهیلات به نقطه سر به سر وسپس به سودآوری برسد. ممکن است تقاضای بازار داخل کافی نباشد که در آن شرایط باید وارد بازار صادرات شوند و نیاز به رعایت استاندارد‌‌‌های جهانی وجود دارد که بدون شک کیفیت این تولیدات بالاتر از کالا‌‌‌های قاچاق خواهد بود؛ بنابراین در توسعه صادرات یکی دیگر از ابزار‌‌‌‌‌هایی است که با استفاده از آن می‌توان مانع واردات کالا‌‌‌های قاچاق شد.

افزایش بازدهی نیروی کار هم می‌تواند مانع از واردات کالا‌‌‌های قاچاق شود. تولیدکنندگان باید با وطن‌پرستی نسبت به تولید محصولات اقدام کنند چراکه معتقدم تولید ملی نیز مانند جهاد کردن است.

عملکرد ستاد مبارزه با قاچاق

ستاد مبارزه با قاچاق در تلاش است اما لازم است در مسیر مبارزه با قاچاق حمایت‌‌‌‌هایی هم ازسوی مردم انجام شود. به این صورت که مردم به سمت کالای قاچاق نروند و تولیدکنندگان بتوانند با تولیدات با کیفیت بالا و قیمت‌‌‌‌های رقابتی جلوی واردات کالا‌‌‌های قاچاق را بگیرند و ازسوی دیگر بانک‌ها حمایت‌‌‌‌های کافی از سرمایه‌گذاری‌ها و تامین مالی پروژه‌ها داشته باشند و همچنین توسعه صادرات در کارخانه‌ها مورد توجه قرار بگیرد.

۲۱جزیره در خلیج‌فارس وجود دارد که می‌توانند اقتصاد کشور را متحول کنند اما امروز در اختیار قاچاقچی‌ها قرار دارند زیرا سرمایه‌گذاری و ازسوی دیگر ظرفیت اقتصادی در این مناطق ایجاد نشده است.

اثر مستقیم و غیرمستقیم قاچاق بر تولید

طبیعی است کالای قاچاق فضای تولید داخل را اشباع می‌کند و مانع از تقاضا برای محصول داخلی می‌شود. به‌طور حتم، آثار این اتفاق بسیار وحشتناک خواهد بود. هر دلاری که قاچاق می‌شود، دست‌کم به‌اندازه ۳دلار فرصت اشتغال در کشور را نابود می‌کند.

 وقتی در داخل محصولی تولید نشود، چار‌‌‌ه‌ای جز قاچاق محصول باقی نمی‌ماند.

تولید باید به‌روز، همگام با دانش فنی دنیا، از لحاظ کیفیت قابل رقابت و از نظر حجم تولید جوابگوی نیاز داخل باشد.