وعده های زمین مانده بر سر راه تولید پوشاک ایرانی

بنا به اعلام انجمن پوشاک ایران، ارزش پوشاک مصرف شده در کشور سالانه حدود 15 میلیارد دلار است که پیش بینی می شود این میزان در سال 2025 به 25 میلیارد دلار برسد. در نتیجه تقویت تولید داخلی صنعت پوشاک می تواند راهگشای توسعه صنعتی در کشور باشد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،  «طرح ملی تولید پوشاک در مناطق روستایی» یکی از برنامه های راهبردی دولت در دو سال اخیر برای رونق تولید پوشاک در کشور  بوده است.
به گفته مدیر عامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران مقدمات اجرای این طرح از سال 96 و بر اساس تفاهم‌نامه منعقد شده میان استانداری‌های پنج استان کشور، سازمان برنامه و بودجه، بانک‌ کشاورزی و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران آغاز شده است.
بر همین اساس در فاز نخست اجرای این طرح پنح استان‌ «اردبیل، گیلان، همدان، کرمانشاه و چهار محال و بختیاری» که با وجود نرخ بیکاری بالا، ظرفیت مناسبی برای تولید پوشاک دارند، به‌صورت آزمایشی به عنوان استان های پایلوت اجرای طرح ملی تولید پوشاک انتخاب شده اند. قرار است در آینده سایر استان‌های مستعد نیز به این لیست اضافه شوند.

شیوه اجرای طرح
اصغر مصاحب معاون صنایع کوچک شهرك هاي صنعتي ايران درباره برنامه ریزی دولت برای اجرای طرح ملی تولید پوشاک می گوید: به این منظور یک شرکت مرکزی به عنوان شرکت پشتیبان در تهران راه اندازی و پنج شرکت استانی نیز تاسیس شده است.
وی با بیان اینکه قرار است شرکت های استانی به عنوان حلقه واسط بین کارگاه های روستایی و شرکت پشتیبان عمل کنند می افزاید: شرکت پشتیبان در تهران با همکاری انجمن پوشاک محصولات تولیدی هر استان را مشخص کرده است و شرکت های استانی نیز مسئولیت تقسیم کار بین کارگاه های روستایی و توزیع پارچه و موارد اولیه را بر عهده خواهند داشت.
وی ادامه می دهد: شرکت های  استانی ملزم شدند با بانک کشاورزی قرارداد اخذ تسهیلات منعقد کنند و سرمایه‌گذاران کارگاه های روستایی را شناسایی و برای دریافت وام به بانک معرفی کنند.
مصاحب تصریح می کند: تسهیلات پرداختی برای این طرح با سود 18 درصدی مصوب شورای پول و اعتبار در اختیار متقاضیان قرار می گیرد اما مقرر شده است نیمی از سود بانکی تسهیلات از سوی سازمان برنامه و بودجه در قالب یارانه سود پرداخت شود.
وی می افزاید: پیش بینی شده است با اجرای کامل این طرح برای ٥٤٨٠ نفر در سطح کشور شغل ایجاد شود.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان اردبیل هم می گوید اجرای طرح ملی تولید پوشاک در استان اردبیل آغاز شده است و با اجرای آن استان اردبیل به یکی از پایلوت های توسعه صنعت پوشاک کشور تبدیل می شود.
محمد اهلی اظهار می کند: باید تلاش کنیم با برطرف کردن مشکلات ، این طرح هر چه سریع‌تر به سرانجام برسد تا شاهد ایجاد اشتغال و رونق تولید در سطح استان باشیم.

وعده های بر زمین مانده
رئیس هیئت مدیره شرکت استانی طرح ملی تولید پوشاک در استان اردبیل می گوید: متاسفانه اجرای این طرح تاکنون در استان اردبیل موفق نبوده است و تا جایی که بنده اطلاع دارم در استانهای دیگر هم سرعت اجرای طرح کند پیش رفته است.
ودود جباری می افزاید: با همکاری جمعی از اعضای اتحادیه خیاطان و تولید کنندگان پوشاک، شرکت استانی مربوط به طرح ملی تولید پوشاک را در اردبیل ایجاد و تاکنون بالغ بر 60 میلیون تومان برای فراهم کردن مقدمات کار هزینه کرده ایم و علاوه بر آن 18 میلیون تومان هم به عنوان سپرده به شرکت پشتیبان در تهران پرداخت کرده ایم اما عملا سرمایه گذاری اولیه خوابیده و کار نیمه تمام مانده است.
وی درباره مهمترین مشکلات اجرای این طرح می گوید: قرار بود برای ایجاد کارگاه های روستایی وام 18 درصدی بدهند که تنها 9 درصد سود بانکی آن توسط سرمایه گذار و مابقی توسط دولت تامین شود اما تاکنون دولت تضمینی از این بابت به بانک عامل ارائه نداده است.
این سرمایه گذار ادامه می دهد: قرار بود تنها 30 درصد از ارزش وثیقه مورد نیاز برای دریافت وام از بانک عامل، توسط متقاضیان واجد شرایط تامین شود و دولت وعده داده بود مابقی ارزش وثیقه از طریق سفته و یا قبول خود واحد تولیدی تامین شود که باز هم تاکنون به این موضوع ترتیب اثر داده نشده است.
جباری با بیان اینکه خرید مواد اولیه و دستگاه های مورد نیاز با ارز 4 هزار تومانی، سومین وعده مسئولان به سرمایه گذاران مشارکت کننده در این طرح بود می افزاید: این وعده نیز تا زمان حاضر بلاتکلیف است و به دلایل گفته شده در خرید دستگاه های مورد نیاز و تامین مواد اولیه مشکل داریم.
وی با یادآوری اینکه راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای عرضه پوشاک ملی در تهران و سایر استانها از دیگر برنامه های این طرح است که تاکنون عملی نشده است می افزاید: تا زمانی که فروشگاههای عرضه راه اندازی و تعیین نشوند، سرمایه گذار ریسک تولید را نمی پذیرد.

بی توجهی به آموزش و برندسازی
رضا اکبری مجدر رئیس اتحادیه خیاطان و تولید کنندگان پوشاک استان اردبیل می گوید: در شهر اردبیل 450 خیاط آقا و حدود 200 خیاط خانم به صورت رسمی با پروانه صنفی کار می کنند و تخمین زده می شود همین تعداد هم بدون پروانه مشغول فعالیت هستند. اگر به طور میانگین هر واحد خیاطی سه نفر را به کار بگیرند حدود چهار هزار نفر در کل استان به این حرفه مشغول خواهند بود.
وی با بیان اینکه استان اردبیل از جمله استانهای فعال در صنعت پوشاک کشور است می افزاید: در حال حاضر سه تولید کننده عمده پیراهن مردانه، 30 تولید کننده عمده انواع شلوار، حدود 10 تولید کننده عمده کت و شلوار و 15 تولید کننده عمده مانتو در مرکز استان فعالیت می کنند و به عنوان مثال 106 نفر مانتو دوز حرفه ای در اردبیل داریم.
اکبری با یادآوری اینکه به دلیل افزایش قیمت ارز، واردات و خرید انواع لباس خارجی در مقایسه با گذشته کاهش قابل ملاحظه ای داشته است تصریح می کند: در حال حاضر در داخل استان اردبیل انواع لباس مازاد بر نیاز کل استان تولید می شود اما متاسفانه در سالهای گذشته برای برندسازی تلاش چندانی نشده است. وی ادامه می دهد: تقریبا بیش از 90 درصد تولیدات پوشاک در استان اردبیل به تهران و مابقی به تبریز ارسال می شود و پس از الصاق مارک خارجی، در مناطق مختلف کشور و از جمله خود استان اردبیل به نام پوشاک خارجی توزیع و عرضه می شود.
فهیمه سعادتی خیاط لباس های زنانه هم می گوید در پانزده سالی که به این حرفه مشغول بوده است، به یاد ندارد هیچ دوره آموزشی درباره بهبود شیوه های دوخت و طراحی لباس برای خیاطان اردبیلی برگزار شود.
سيما رادمنش کارشناس طراحی لباس با خاطرنشان کردن اینکه نقش و نگارهاي ايراني و مدل‌هاي سنتي آنقدر جذاب هستند كه در طراحي پوشاک ایرانی استفاده شوند و مورد استقبال مشتریان قرار بگیرند می افزاید: با اختصاص دادن بخشي از بودجه‌هايي كه صرف امور امر به معروف و نهي از منكر براي رعايت پوشش مناسب مي‌شود، می توان به ترويج پوشش‌هايي مناسب و مدهای ایرانی در جامعه كمك كرد.
وی درباره اهمیت برندسازی لباس هم می گوید: جا دارد الگوها و طرح‌هاي ایرانی تحت نام يك برند مشخص به توليد انبوه برسند چرا كه برندسازي زمينه‌اي را فراهم مي‌كند تا مردم با اطمينان بيشتر به خريد پوشاک ایرانی اقدام كنند.
وی تصریح می کند: بهترين كالاهاي توليدي هم نياز به تبليغ و عرضه گسترده دارند و راه‌اندازي فروشگاه‌هاي عرضه دائم مي‌تواند براي استفاده از اين مدل‌ها راهگشا باشد.
استان اردبیل در تولید مواد اولیه صنعت پوشاک از پنبه تا پشم جزو استانهای سرآمد کشور محسوب می شود. از سوی دیگر کارخانه آرتا مد یا سبلان پارچه به عنوان بزرگترین کارخانه های پوشاک خاورمیانه در این استان احداث شده است. در این کارخانه کل خط تولید صنعت پوشاک از مرحله حلاجی پشم و پنبه تا نخ ریسی، پارچه بافی و دستگاه های تولید انواع پوشاک وجود دارد اما متاسفانه از ظرفیت آن به صورت کامل استفاده نمی شود. این در حالی است که برندهای معروف جهان پیشنهاد خرید کل این کارخانه را داده‌اند.
پیگیری مسئولان برای حل مشکلات موجود بر سر راه اجرایی شدن طرح ملی تولید پوشاک می تواند زمینه همکاری هدفمند تولیدی های پراکنده پوشاک و کارخانه های بزرگ را فراهم کند. اتصال خط تولید این کارگاه ها و کارخانه ها به یکدیگر و همزمان ارائه آموزش های لازم به نیروی انسانی، توجه به طراحی مدهای مناسب و برندسازی و راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای، تولید پوشاک داخلی را تقویت می کند. در آن صورت است که می توان به تدریج برای صادرات پوشاک ایرانی به بازارهای جهانی هم برنامه ریزی کرد.