تغییرات نرخ ارز، قدرت برنامه‌ریزی را از فعالان اقتصادی گرفته است

نشست مشترک کمیسیون صنایع و بازار پول و سرمایه اتاق ایران با محور بررسی مشکلات ارزی و بازار سرمایه تشکیل شد.

محسن حاجی‌بابا رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران در ابتدای این نشست با تأکید بر اینکه مسئله ارز در حال حاضر به دغدغه اصلی فعالان اقتصادی به‌خصوص تولیدکنندگان تبدیل‌شده است، افزود: متأسفانه در حال حاضر به مدت سه ماه است که هیچ ارزی برای تأمین مواد اولیه تخصیص داده نشده است؛ از طرفی شرایطی هم که برای برگشت ارز حاصل از صادرات در نظر گرفته‌شده است، منجر به محدودیت هرچه بیشتر فعالان اقتصادی شده است.

حاجی‌بابا با اشاره به دیداری که او و رئیس کمیسیون صنایع با مسئولان بانک مرکزی داشتند، گفت: متأسفانه در شرایط فعلی حتی تخصیص ارز برای دارو هم با محدودیت‌هایی همراه است. از سال گذشته نیز در کمیسیون بازار پول و سرمایه پیشنهاد دادیم تا به صادرات کالایی بخش خصوصی، ده درصد جایزه ریالی اختصاص داده شود که به‌رغم مطرح‌شدن این موضوع هم در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، اما با مخالفت بانک مرکزی همراه شد.

به باور او، با در نظر گرفتن این جایزه، صادرکنندگان تشویق می‌شوند تا صادرات بیشتری انجام دهند؛ از طرفی جلوی قاچاق و مبادی غیررسمی صادرات کالا گرفته خواهد شد و درنهایت، با متخلفان و کسانی که به نحوی کم اظهاری می‌کنند برخورد می‌شود.

حاجی‌بابا همچنین تأکید کرد: با توجه به درنظرگرفتن روش‌های مختلف برای برگشت ارز حاصل از صادرات، بهتر است تا هر شرکتی بدون در نظر گرفتن سقف درصد و با توجه به توانمندی خود تعهد ارزی‌شان را ایفا کنند.

مبادله مازاد ارز بین واحدهای تولیدی صادرکننده برای تأمین مواد اولیه، از دیگر پیشنهادهای رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران بود.

تامین مالی؛ در صدر مشکلات واحدهای تولیدی

ابوالفضل روغنی گلپایگانی رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران هم گفت: در دوازده سال گذشته هر زمان که گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس منتشرشده است، در صدر مشکلات صنعت، « تأمین مالی» قرار دارد و در طول یک سال گذشته هم تغییرات ناشی از نرخ ارز آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به بدنه صنعت وارد کرده است.

او تأکید کرد: همه ما به مشکلات کشور ناشی از تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا واقف هستیم، اما بر این باوریم که می‌توانست بهتر عمل می‌شد؛ با این حال متاسفانه چیزی که در طول این مدت شاهد بودیم رفتار انحصارگرایانه بانک مرکزی است. با این حال همچنان مطالبه‌گری خود را ادامه خواهیم داد.

رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران همچنین ضرورت اهمیت صنایع بالادستی و پایین دستی را محور توجه قرار داد و با اشاره به دیدار وزیر پیشنهادی  صنعت با اتاق ایران گفت: طی صحبت‌هایی که هرچند کوتاه با ایشان داشتم، مقرر شد تا در یک جلسه تفصیلی، مشکلات این حوزه مطرح و بررسی شود.

در ادامه، فعالان اقتصادی به بیان مهم‌ترین نقطه نظرات خود درباره محورهای برگزاری جلسه پرداختند.

محمد مهدی رئیس زاده مشاور کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران به انتقاد از عطف ما سبق شدن بخشنامه‌ها پرداخت و گفت: طبق قانون عطف ما سبق شدن بخشنامه ها و مقررات ممنوع است.

او همچنین با اشاره به جهش یکباره نرخ ارز پیشنهاد داد تا معافیت 50 درصدی برای برگشت ارز حاصل از صادرات واحدهای تولیدی در نظر گرفته شود, ضمن اینکه باید زمان برگشت ارز حاصل از صادرات واحدهای تولیدی و بازرگانی به بیش از 4 ماه  افزایش یابد.

ضرورت به روز رسانی سامانه بانک مرکزی از دیگر موضوعاتی بود که این کارشناس امور بانکی مورد توجه داد و خواستار رفع مشکلات این سامانه شد.

علیمردان شیبانی هم به انتقاد از نحوه محاسبه قیمت مواد پلیمری توسط واحدهای پتروشیمی پرداخت و گفت: متاسفانه ما بیش از آنکه درگیر تحریم‍‌های خارجی باشیم، درگیر تحریم‌های داخلی هستیم و فعالان اقتصادی حتی اگر تحریم‌های خارجی را هم دور زده باشند اما الان درگیر ترخیص کالاهای خود از گمرک شده‌اند.

شیبانی هشدار داد با تداوم وضعیت وجود، باید شاهد تعطیلی واحدهای تولیدی باشیم.

عملکرد دستگاه‌های تولیدی خلاف جهش تولید است

عباس جبالبارزی، نایب رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران گفت: متاسفانه در سالی که با عنوان جهش تولید، نامگذاری شده است، اما شاهدیم که عملکرد دستگاه‌های اجرایی بر خلاف این شعار است.

او همچنین تغییرات لحظه‌ای قیمت‌ها را به عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‎‌هایی عنوان کرد که مانع از برنامه‌ریزی فعالان اقتصادی شده است و قدرت پیش‌‌بینی پذیری را از آنها گرفته است.

انتقاد از نقل و انتقال ارزی

حبیب الله انصاری عضو کمیسیون صنایع اتاق ایران نیز به انتقاد از نحوه تخصیص ارز پرداخت و گفـت: متاسفانه هیچ زمان تا به امروز، مبادلات اقتصادی وابسته به تخصیص ارز نبوده‌اند و کند شدن رویه‌ها در بانک مرکزی و ثابت نبودن دامنه نرخ ارز منجر به عدم برنامه‌ریزی در فضای کسب و کار کشور و عملا متوقف شدن برنامه‌های اقتصادی شده است.

او همچنین نحوه نقل و انتقال ارز را در کشور مورد انتقاد قرار داد.

همچنین، انتقاد از لغو تخصیص ارز فولاد، ضرورت هدفمند شدن جوایز صادراتی، ضعف اطلاعات و کامل نبودن شرکت‌های بورسی و عدم استقلال بانک مرکزی از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست از سوی حاضران مطرح شد.

فعالان اقتصادی حاضر در نشست با انتقاد مجدد از عطف ما سبق شدن تصمیمات و بخشنامه‌ها تاکید کردند که متاسفانه تاوان این تصمیمات اشتباه را فعالان اقتصادی می‌دهند.

محسن حاجی بابا رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران هم در پاسخ به انتقادات مطرح شده در خصوص رسوب کالا در گمرکات کشور خاطرنشان کرد که گمرک مقصر کالاهای دپو شده در گمرک نیست؛ چراکه سازمان اجرایی است و در این مورد باید سازمان‌های مسئول پاسخگویی باشند که متاسفانه جوابی هم نمی‌دهند.