تلاشی معنادار برای گسستن تار و پود صنعت پوشاک / قافیه را به همسایه‌ها باختیم

گروه استان‌ها - فعالان صنعت پوشاک کشور معتقدند سهل انگاری دولت موجب شده این حوزه نه تنها بازار جهانی را از دست بدهد بلکه سهم بازار خود را به رقبای منطقه‌ای تقدیم کرده تاجایی که تار و پود صنعت پوشاک درحال گسستن است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، اگر زمانی نساجی و پوشاک ایران حداقل نیاز داخلی را کفاف می‌داد و سری در میان سرها داشت، امروز اسفناکی این صنعت به حدی رسیده که برخی فعالان می‌گویند به سختی توانسته از هم متلاشی نشود.

صنایع نساجی و پوشاک در ایران طی دهه‌های اخیر رکودهای پی در پی را تجربه کرده است. آنقدر که حتی هویت خود را در بازار داخلی گم کرده و مشتری‌ها به دنبال برندهای خارجی می‌گردند و کیفیت اجناس داخلی را نمی‌پسندند و شاید اگر کیفیت به مراتب بهتری پیشنهاد شود، باور ندارند که تولید ایرانی است.

این در حالی است که کارخانه‌های نساجی و پوشاک متعددی خاک می‌خورد و فعالان بخش پوشاک دولت را مقصر اصلی این بی برنامه‌گی و آشفته بازار می‌دانند.

سکوهای صادرات را از دست داده‌ایم

سخنگوی گمرک میزان صادرات پوشاک ایران در 5 ماهه نخست امسال به سایر کشورها را 4 هزار و 527 تن انواع پوشاک به ارزش 35 میلیون و 190 هزار دلار و به 29 کشور جهان اعلام کرده است.

سید روح الله لطیفی اعلام کرده که کشورهای مقصد پوشاک ایران در سال گذشته صرفاً 4 کشور افغانستان، روسیه، عراق و یمن بوده و افزایش تعداد کشورهای هدف را نقطه قوتی برای پوشاک ایران دانسته است.

اما تولیدکنندگان نظر دیگری دارند. عضو اتحادیه صنایع پوشاک ایران در خصوص اینکه وضعیت صادرات پوشاک ایران تا چه حد خوشایند و مطابق ظرفیت تولیدی آن است، تصریح کرد: هر چند ظرفیت بالایی برای صادرات داریم اما عملا با نارسایی مواجه هستیم.

اکبر رضاییان معتقد است ایران سکوهای صادراتی خود را از دست داده و دوران طلایی صادرات پوشاک در دهه های 60 و 70 بوده به طوریکه ایران به اروپا پوشاک می‌فروخته است.

وی افزود: از زمانی که پوشاک قاچاق به بازارهای داخلی راه پیدا کرد عملا با مشکل صادرات مواجه شدیم و مقصر تمامی این معضلات دولت است که مدیریت بازار را جدی نگرفت و ما شاهد بودیم که صادرات پوشاک ترکیه در این سال‌ها چقدر با افزایش همراه شده است.

وی با اظهار تاسف از اینکه پوشاک کالایی نبود که در آن از کشوری مانند ترکیه عقب بمانیم، اضافه کرد: بیشترین پوشاک قاچاق موجود در بازارها، چینی است. اجناس چینی قیمت پایین‌تری دارند. اجناس ترک نیز بیشتر توسط طبقه متوسط به بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در عین حال نایب رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک می‌گوید ما تولید داریم اما قادر به فروش نیستیم. اجناس در انبارها باقی مانده و تعطیلی‌ها و قرنطینه‌ها نیز این موضوع را تشدید کرده است.

بهرام حوالی شهریاری تاکید کرد: این در حالی است که ایران می‌تواند نه تنها نیاز داخلی خود را تامین کند بلکه قادر به صادرات قابل توجه پوشاک نیز هست.اما به دلایل مختلف با محدودیت صادرات مواجه شده‌ایم.

مانتو، تنها نقطه قوت پوشاک ایران است

هرچند تولیدکنندگان پوشاک می‌گویند ایران قادر به تأمین نیاز داخلی است، فروشندگان نظر دیگری دارند.

محمد رستمی در این خصوص گفت: در خود اردبیل کارخانه‌های نساجی خوابیده و تولید پوشاک نداریم. مردم ترجیح می‌دهند اجناس ترک خریداری کنند و اگر توان مالی داشته باشند اجناس ترک را بیشتر می‌‌پسندند.

وی افزود: مدتی حتی برخی تولیدی‌ها مارک‌های خارجی را روی لباس‌ها می‌دوختند تا فروش بیشتری داشته باشد. فروشنده‌ها هم راضی بودند و به مشتری می‌گفتند این اجناس ترک است.

نایب رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک این موضوع را قبول ندارد و معتقد است چند سالی است دوخت مارک‌های خارجی روی پوشاک ایرانی انجام نمی‌شود.

حوالی شهریاری می‌گوید تا دو سال قبل این موضوع متداول بود اما بعدها برندهای ایرانی خوبی به بازار آمد و این موضوع مارک دوختن نیز دیگر انجام نمی‌شود.

وی افزود: در واقع یک سیاست خوب و آن هم ممنوعیت واردات پوشاک برای حمایت از تولید داخل موجب شد تا تولید کننده‌ها به سمت تولید کیفی‌تر بروند.
در عین حال عضو اتحادیه صنایع پوشاک ایران تنها نقطه قوت پوشاک ایران را در مانتو می‌داند.

رضاییان معتقد است به دلیل اینکه مانتو تنها پوشاکی است که قاچاق ندارد، نه تنها خودکفا هستیم بلکه نمونه‌های تولیدی ایران در طراحی و کیفیت بی نظیر بوده و برای تمام قیمت‌ها از کمترین قیمت تا 20 میلیون تومان مشتری داریم.

اما در عمل همچنان در بازار اجناس ترک به برند ذهنی مردم تبدیل شده و حتی در بخش مانتو نیز با وجود خودکفایی کشور به دلیل ضعف تبلیغات و احیای هویت و توان تولیدات داخلی حتی فروش مانتو به نام مانتوی ترک متداول است.

تحریم نساجی و پوشاک برای ضربه به بخش خصوصی

نه تنها ضعف مدیریت قاچاق پوشاک داد تولیدکنندگان را به آسمان بلند کرده بلکه در بخش تأمین مواد اولیه یعنی پارچه نیز با مشکل مواجه هستند.

تحریمی که در آوریل 2020 به صنایع نساجی و پوشاک ایران تحمیل شد در واقع زمین گیر کردن بخش خصوصی و رقم قابل توجهی از فعالان این صنایع و بیکار کردن کارگرانی بود که باید نان شبشان تامین می شد.

موضوعی که به تعبیر کارشناسان باید با درایت و تدبیر مورد توجه قرار گرفته و با سیاست‌های غلط ناخواسته تاثیرات سوء آن تقویت نشود.

فعالان بخش پوشاک می‌گویند اگر صنایع نساجی می‌توانست همسو با پوشاک قدم بردارد به مراتب وضعیت بهتری داشتیم و حداقل در تامین نیاز داخل خودکفا بودیم.

در این خصوص رضاییان تصریح کرد: مدت‌ها است متر فروشی از مد افتاده و کشورها به سمت دوخت فروشی رفته‌اند اما متاسفانه صنایع نساجی ما همراه پوشاک نیست و ما همچنان با کمبود پارچه مواجه هستیم.

وی با یادآوری گذشته درخشان صنایع نساجی و ماشین آلات قابل توجه آن افزود: به جای اینکه روز به روز وضعیت ما بهتر شود، در تولید صنعتی عقبگرد داریم و این در حالی است که می‌توانستیم با صادرات کالای رقابتی تولید کنیم و صنایع نساجی و پوشاک احیا شود.

یکی از تولیدکنندگان پوشاک نیز تصریح کرد: تمامی نیاز ما از مواد اولیه وارداتی تامین نمی‌شود. برخی از پارچه‌ها وارداتی است و اگر در خود کشور تولید شود، هزینه تمام شده آن به مراتب کمتر خواهد بود.

بیشتر بخوانید

• توزیع 10 هزار بسته پوشاک و لوازم تحریر بین دانش‌آموزان نیازمند گلستانی/ طرح " نذر هوشمند" اجرایی می‌شود

• چرا «طرح مقابله با پوشاک قاچاق» متوقف شد؟

• مخاطره جدی صنعت پوشاک با افزایش مناطق آزاد

قاچاق پارچه بیداد می‌کند

بررسی میدانی بازار نشان می‌دهد پارچه‌های وارداتی از ترکیه، چین، هندوستان و حتی عربستان در بازار به کررات دیده می‌شود. تا حدی که بخشی عمده از پارچه‌های مجلسی و چادری آن ور آبی است.

فروشنده پارچه مجلسی می‌گوید قیمت پارچه‌های مرغوب از 500 هزار تومان تا 7 میلیون تومان و بالاتر به فروش می‌رسد و هر نوع پارچ مشتری خود را دارد.

رحمان گلستانی تصریح کرد: اغلب پارچه‌ها تولید ایران نیست. اگر تولید ایران بود بدون تردید قیمت آن کاهش می‌یافت اما واقعیت این است که تولیدات داخلی مشابه این کیفیت را ندارد.

وی افزود: البته با رکود بازار و تعطیلی‌ها به دلیل شیوع بیماری کرونا، تعطیلی مجالس و مراسمات عروسی فروش پارچه با افت قابل توجه مواجه شده است.

در عین حال نایب رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک با قبول قاچاق پارچه معتقد است پارچه سهم قابل توجهی از قاچاق کشور را به خود اختصاص داده است.

حوالی شهریاری با انتقاد از بی‌تفاوتی دولت به احیای واحدهای تولیدی نساجی تصریح کرد: ما در نخ پنبه و پارچه های حلقوی وضعیت تولید خوبی داریم اما در نخ ترکیبی و فانتزی تولید جوابگو نیست و ناچار به واردات هستیم.

وی افزود: در واقع مشکل واردات پارچه بیشتر از حجم مربوط به تنوع پارچه‌ها است تا نیاز بازار تامین شود.
تسهیلات خیالی در کار نیست، دستمان را باز بگذارند

دولت در سال‌های اخیر فعال کردن واحدهای تولیدی راکد را به جد وعده می‌دهد.در خود استان اردبیل اخیرا مسئولان استانی فعال کردن مجدد کارخانه بزرگ نساجی این استان را مطرح کردند.

استاندار اردبیل در خصوص این واحد تولیدی گفته است: با توجه به اینکه کارخانه نساجی ابریشم سبلان  یکی از بزرگ‌ترین واحدهای راکد استان در سال جهش تولید است تا یک ماه آینده فعال می‌شود.

اکبر بهنام جو گفت: این واحد از ده سال گذشته  به دلیل عدم عمل به تعهدات بانکی توسط مالکان قبلی در تملک بانک قرار داشته و تا کنون راکد بوده با فعال شدن زمینه اشتغال حداقل 700 نفر از جوانان استان را فراهم خواهد کرد.

وی با بیان اینکه تمامی قسمت‌های این کارخانه در حال بهسازی بوده، گفت: فعالیت این واحد در سال جهش تولید گامی برای تولید محصولات نساجی استان و تولید بهترین نخ و پارچه و البسه خواهد بود که  فاز اول این کارخانه تا یکماه آینده و فاز دوم این واحد تا چهارماه آینده راه اندازی می‌شود.

از طرفی گفته می شود دولت وام‌های ارزان در اختیار بخش تولید می‌گذارد. موضوعی که هیچ تولید کننده‌ای آن را تائید نمی‌کند.

حوالی شهریاری معتقد است دولت به جای اجرای نسخه یکدست برای تمامی صنایع در پوشاک سه سیاست اصلی را پیاده کند.از جمله اینکه معافیت‌های مالیاتی برای این صنعت تعریف کند. چرا که در مجموع رقم مالیات این حوزه چندان قابل توجه نیست.

عضو انجمن صنایع پوشاک ایران افزود: همچنین تامین بودجه و حمایت مالی در بیمه و سایر هزینه‌ها تا زمانی که این حوزه در تحریم است ضروری است. علاوه بر این بخش پوشاک کشور نیازمند این است که دستش در تامین ارز و تهیه مواد اولیه باز باشد.

نه تنها این فعال صنعت پوشاک بلکه مابقی فعالان نیز اعتقادی به تسهیلات ارزان موقتی ندارند.
برخی می‌گویند هیچ تسهیلاتی ندیده‌اند و نگرفته‌اند و قالب کلی حمایت دولت از تولید در شرایط کرونا به هیچ عنوان جالب و کارساز نبوده است.

اما در وضعیتی که به نظر می‌رسد احیای صنایع پوشاک و بیدار باش در مقابل برنامه‌های دشمنان برای صدمه به این حوزه که 90 درصد شاغلان آن بخش خصوصی است، نیازمند عزم بین دستگاهی است، دولت چه تدبیری اندیشیده است؟ به نظر می‌رسد تداوم این روند صنعت پوشاک را بیش از پیش نحیف و آسیب پذیر خواهد کرد و تاوان غفلت از آن شاید غیر قابل جبران باشد.