تولید در انتظار ورود مواد اولیه و تجهیزات اروپایی/ پوست‌اندازی در ترکیب تجاری شرکای وارداتی ایران چه پیامی دارد؟

آمارهای تجاری منتشر شده در 4 ماهه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که اگرچه تجار و فعالان اقتصادی حداقل سه ماهه ابتدایی سال جاری را منتظر تغییر دولت و اتفاقات پیرامونی آن در نحوه برگزاری مذاکرات بین‌المللی برجام بودند، اما تجارت توانسته خود را بالا بکشد و پوست اندازی کند؛ به نحوی که هم اکنون دو کشور برتر اروپایی به لحاظ صنعتی در جمع پنج کشور وارداتی ایران قرار گرفته‌اند.

اکسپورتنا: «آیا تولید در ایران نفس خواهد کشید؟» این سوالی است که این روزها در ذهن بسیاری از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی قرار دارد. از یک سو همین روزها وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت از سوی رئیس جمهور معرفی خواهد شد و از سوی دیگر، برخی تغییرات زیرپوستی در تجارت و تولید کشور نشان از یک انتظار مثبت برای تغییراتی در تولید و نوسازی خطوط تولیدی دارد؛ اما همچنان سایه‌های شک و تردید بر سر اقتصاد ایران و به خصوص سرمایه‌گذاری‌های بخش تولید سنگینی می‌کند.

بسیاری از تولیدکنندگان بر این باورند که اگر اندکی فضای بین‌المللی باز شود و از همه مهمتر، عقلانیت به تصمیم‌گیری‌های دولتی برگردد، حتما می‌توان انتظار این را داشت که تولید نفس بکشد؛ به خصوص اینکه آمارهای سرمایه‌گذاری در ایران که عمدتا متمرکز در بخش تولید کشور است هم ظرف یکی دو ماه گذشته، حرکت لاک‌پشتی را رو به بهبود آغاز کرده است که این‌ها سیگنال‌های خوبی برای بخش تولید کشور است.

نکته حائز اهمیت در این میان تغییر ترکیب شرکای تجاری ایران در بخش واردات است؛ به خصوص اینکه بخش عمده‌ای از کالاهای وارداتی ایران را خطوط تولیدی و مواد اولیه مورد نیاز تولید تشکیل می‌دهند که به طور قطع، ورود آنها از کشورهای صاحب‌نام دانش فنی و تکنولوژی در دنیا، برای کشور می‌تواند اتفاق مثبتی به شمار آید که اجازه می‌دهد تولید بتواند نوسازی خطوط خود را انجام داده و حتی اگر مواد اولیه از این کشورهای صاحب‌نام وارد کند، تولید باکیفیت‌تری داشته باشد.

در واقع آنچه که از سوی آلمان در 4 ماهه ابتدای سال جاری به ایران وارد شده، 351 هزار تن کالا به ارزش بالغ بر نیم میلیارد دلار بوده و در کنار آن، سوئیس هم با صادرات 672 هزار تن کالا به ارزش بالغ بر نیم میلیارد دلار قرار گرفته است که این دو شریک اروپایی می‌توانند نگاه امیدوارکننده‌تری را به آینده تولید در ایران رقم بزنند.

مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران می‌گوید: افت بزرگ این روزهای بخش تولید کشور عدم دسترسی به مواد اولیه کافی و با کیفیت و از سوی دیگر، به روز نبودن تجهیزات و تکنولوژی‌های روز تولید دنیا است که در تولید کالاهای صادراتی ما هم مشکل ایجاد کرده و رقابت را برای کالاهای تولیدی به لحاظ قیمتی و بعضا کیفی بسیار سخت می‌کند؛ بنابراین اگر تولیدکنندگان بتوانند با شرکای خارجی خود و به خصوص کشورهای صاحب‌نام صنعتی در ارتباط باشند، به طور قطع، تولید کشور هم می‌تواند خود را روزآمد کند.

وی می‌افزاید: نگاه‌های اقتصادی به علت شرایط تورمی و موانع کسب‌وکاری که در طول سال‌های گذشته با آن روبه‌رو بوده‌اند، از ‌سرمایه‌گذاری اجتناب ‌می‌کنند؛ به این معنا که برای اولین بار در سال‌های 1398 و 1399 رشد ‌سرمایه‌گذاری نسبت به استهلاک منفی شده که این زنگ خطر بسیار بزرگی برای اقتصاد کشور است.

خوانساری می‌گوید: اگر آسیب‌شناسی به درستی صورت نگیرد، نمی‌توان تصمیم درستی هم برای علاج و درمان گرفت؛ این در حالی است که علت عدم ‌سرمایه‌گذاری و فرار نخبه‌ها نبود امنیت سرمایه‌گذاری که خود، آسیب جدی به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد.

رئیس اتاق بازرگانی تهران بر این باور است که امنیت سرمایه‌گذاری اکنون به دلیل تصمیمات اشتباه دولت و بخشنامه‌ها و قوانین متعددی که از سوی دستگاههای دولتی صادر شده، در خطر است و دولت سیزدهم باید برای رفع این دغدغه و بازگرداندن اعتماد به سرمایه‌گذاران اقدام فوری و جدی نماید.

به هر حال برخی تغییراتی که ظرف ماههای گذشته در بخش تولید و تامین مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز صورت گرفته است، نشان می‌دهد که ظرفیت برای حرکت تولید به سمت رونق بیشتر وجود دارد و اگر برنامه‌ریزی صحیحی صورت گیرد و سکاندار خوبی برای هدایت این بخش انتخاب شود، به طور قطع می‌توان امیدوار به روزهای خوبی برای تولید بود.