قطر کشوری در جنوب غربی قاره آسیا در منطقه خاورمیانه و در شرق شبه‌جزیره عربستان، و در بخش جنوبی خلیج فارس واقع شده‌است. پایتخت آن، دوحه است. قطر مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی، و مرز آبی با کشورهای ایران، کویت، عراق، عربستان، بحرین و امارات متحده عربی دارد.

قطر به صورت امارتی مطلقه و ارثی از میانه سده ۱۹ میلادی توسط خاندان آل ثانی فرمانروایی می‌شود. قبل از کشف نفت خام، قطر عمدتاً به خاطر شکار مروارید و تجارت دریایی شناخته می‌شد. این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمایه بریتانیا بود. پس از استقلال در سال ۱۹۷۱ به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گاز طبیعی، این کشور تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه شد. تمام موقعیت‌های حساس حکومتی در قطر توسط خاندان آل ثانی یا افراد نزدیک آنان اداره می‌شود. این کشور از سال ۱۹۹۲ روابط نظامی گسترده با ایالات متحده دارد.

قطر دارای ذخایر گسترده گاز طبیعی است. مجله فوربز قطر را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده است. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را داراست. این کشور بالاترین درآمد سرانه را در جهان دارد.

جغرافیا

مساحت قطر ۱۱،۴۹۳ کیلومتر مربع است. شبه جزیره قطر از شمال شرق عربستان به داخل خلیج فارس گسترده شده‌است. خاک این کشور، مسطح بوده و از یک صحرای خشک تشکیل شده‌است. شهرهای قطر عبارت‌اند از وکره، خور، دخان، زباره، شمال، مسیعید، رأس لفان.

شهر جدیدی به نام لوسیل و شهرکی جزیره‌ای به نام مروارید قطر نیز در این کشور در دست ساخت هستند.

جمعیت شناسی و قومیتها

دولت قطر به دلیل رفتار "غیر انسانی" کارفرماها با کارگران مهاجر، از سوی سازمان‌های مدافع حقوق بشر، بارها مورد انتقاد قرار گرفته است.

۸۸/۴ درصد جمعیت قطر مهاجر و ۱۱/۶ درصد جمعیت آن بومی هستند. امید به زندگی در این کشور ۷۸/۷ سال است. ۹۹/۵٪ قطری‌ها مسلمان و بیشتر آنها سنی سلفی هستند. حدوداً ۵ تا ۱۵ درصد از شهروندان این کشور را نیز شیعیان تشکیل می‌دهند.

قومیت: ۲۵٪ هندی، ۱۷/۳٪ نپالی، ۱۲/۱٪ قطری، ۱۰/۷٪ بنگلادشی، ۱۰٪ فیلیپینی، ۵/۶٪ سریلانکایی، ۴/۸٪ پاکستانی، ۱/۳٪ ایرانی و ۱۳/۲٪ دیگر قومیت‌ها

در سال ۲۰۱۷ جمعیت قطر ۲٫۶ میلیون نفر بوده است، ۳۱۳٬۰۰۰ شهروند قطر و ۲٫۳ میلیون اتباع خارجی. به دلیل حضور زیاد کارگران مهاجر مرد، تنها حدود یک‌چهارم جمعیت این کشور را زنان تشکیل می‌دهند.

اقتصاد قطر

اقتصاد قطر یک اقتصاد کاملاً وابسته به گاز محسوب می‌شود. این کشور بزرگ‌ترین صادر کننده گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) در جهان است. درآمد خالص قطر از صادرات نفت و گاز در سال ۲۰۱۴ میلادی حدود ۳۸ میلیادر دلار برآورد شده است.

قطر به علت پیش‌دستی در بهره‌برداری از میدان گازی پارس جنوبی (که قطر آنرا «میدان شمالی» می‌نامد) توانسته‌است بیش از ایران از این میدان گازی مشترک، گاز طبیعی استخراج کند و به رشد سریع اقتصادی دست یابد. درآمد بالای گاز و جمعیت کم در این کشور یک ساختار رفاهی بی کم و کاست برای شهروندان قطری ایجاد کرده است. درآمد سرانه این کشور است این کشور با حدود ۱۳۰ هزار دلار آمریکا درآمد سرانه در سال، بالاترین را در جهان دارد.

قطر عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) و سومین کشور دارنده ذخایر گاز پس از روسیه و ایران است. ذخیره گاز آن، برای ۲۰۰ سال آینده کافی تخمین زده شده‌است. اگر چه این کشور درآمدهای دیگر نظیر گردشگری دارد.

این کشور تولید نفت کم و روزی نیم میلیون بشکه است. بیشتر مشتری‌های نفت و مواد پتروشیمی قطر، کشورهای آسیایی مانند ژاپن هستند.

قطر کشوری وابسته به واردات است. حدود نیمی از مواد خوراکی مصرفی از مرز زمینی با عربستان وارد می‌شود.

واحد پول این کشور ریال قطر است. منبع درآمد ارزی کشور، صادرات نفت خام و گاز طبیعی است. تولید ناخالص داخلی این کشور ۳۵۳ میلیارد دلار است.

قطر به عنوان نخستین کشور عربی، جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ را میزبانی خواهد کرد. برگزاری جام جهانی فرصتی طلایی برای اقتصاد این کشور محسوب می شود.

بحران روابط سیاسی

در ۵ ژوئن سال ۲۰۱۷ عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر ارتباط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند. این واقعه به بهانه حمایت قطر از افراطی‌گری و تروریسم رخ داد.

در ادامه قطع روابط دیپلماتیک، لیبی، دولت در تبعید یمن و مجمع‌الجزایر مالدیو نیز به جمع کشورهایی پیوست که روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کرده‌اند. در پی این واقعه، نیروهای نظامی قطری از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن اخراج شد. همه بندرهای عربستان هم به روی کشتی‌های قطری، کشتی‌هایی که پرچم قطر را حمل می‌کنند و حتی کشتی‌هایی که متعلق به شرکت‌ها یا افراد حقیقی قطری هستند بسته شدند. امارات متحده عربی هم، ورود کشتی‌های قطری را به بندر فجیره ممنوع کرد. همچنین عربستان دفتر محلی شبکه الجزیره را که متعلق به حکومت قطر است تعطیل و مجوز آن را لغو کرد. امارات هم شبکه بین اسپورت، متعلق به الجزیره را تعطیل کرد. محدودیت‌ها از قطع رابطه با قطر فراتر رفته و شهروندان عربستان، مصر، بحرین، امارات، لیبی و یمن از سفر، زندگی یا عبور از مرزهای قطر منع شده‌اند. کسانی که شامل این محدودیت می‌شوند ۱۴ روز فرصت دارند تا خاک قطر را ترک کنند. شهروندان قطر هم همین اندازه فرصت دارند تا عربستان، امارات و بحرین را ترک کنند.

در پی این تحریم‌ها، ایران مرز هوایی خود به روی قطر را باز کرده و پیشنهاد تامین نیازهای خوراکی و همکاری گسترده با قطر را داده است.


حجم فایل: 161 KB

حجم فایل: 165 KB

حجم فایل: 144 KB

حجم فایل: 2 MB

 


اطلاعات ضروری ارتباط با قطر

لینک وزارت امور خارجه

لینک بانک بازرگانی

لینک وزارت کشور

تجارت با کشور قطر